Fałszywe wspomnienia trzmieli

| Nauki przyrodnicze
Sids1, CC

U trzmieli również mogą występować fałszywe wspomnienia. Naukowcy zaczynają podejrzewać, że to zjawisko rozpowszechnione w królestwie zwierząt.

Odkryliśmy, że ślady pamięciowe dwóch bodźców mogą się zlewać, przez co w umyśle zwierzęcia łączą się cechy poznane podczas 2 sesji treningu. Przez to zjawisko w ramach testu pamięciowego wybierane są bodźce, które nie były wcześniej widziane, ale stanowią połączenie cech prezentowanych w treningu - wyjaśnia Lars Chittka z Queen Mary University of London.

W większości badań nad pamięcią zwierząt błędy wykonania wyjaśniano dwojako: nieopanowaniem zadania przez badany gatunek lub zapomnieniem wyuczonego materiału. Chittka i jego koleżanka Kathryn Hunt zaczęli się jednak zastanawiać, czy nie można ich przypisać czemuś bardziej interesującemu.

Sprawdzając to, para naukowców nauczyła trzmiele, by oczekiwały nagrody po odwiedzeniu najpierw żółtego, a później pokrytego czarno-białymi pierścieniami sztucznego kwiatka lub na odwrót. W kolejnych testach owadom pozwalano wybierać między 3 rodzajami kwiatów: żółtymi i czarno-białymi, czyli znanymi z wcześniejszego etapu treningu, i z żółto-białymi paskami (co miało stanowić połączenie dwóch poprzednich wariantów). Chwilę po treningu owady wykazywały preferencję w stosunku do ostatnio nagradzanego kwiatka, co oznaczało, że pamięć krótkotrwała działała prawidłowo.

Dzień lub trzy dni później działo się jednak coś niezwykłego. Najpierw trzmiele wykazywały tę samą preferencję, co wcześniej, ale gdy czas mijał, zaczynały w połowie przypadków dokonywać dobrego wyboru, a w połowie decydowały się na niewidziany nigdy wcześniej żółto-biały kwiatek.

Brytyjczycy uważają, że fałszywe wspomnienia nie są wadami systemu, ale raczej skutkami ubocznymi przystosowawczego skądinąd mechanizmu pamięciowego. Ostatnio zespół Chittki wykazał np., że ludzie, którzy szczególnie dobrze radzą sobie z uczeniem reguł do klasyfikowania obiektów, są też wyjątkowo podatni na opisane wcześniej błędy pamięciowe.

Zdolność do wyekstrahowania wzorców i cech wspólnych różnych zdarzeń jest bez wątpienia przystosowawcza, [...] ale może się to odbywać kosztem poprawności zapamiętania detali. U trzmieli, które mają ograniczoną pojemność pamięci, presja na ekonomiczne działanie i utrwalanie sobie dominujących cech klasy, a nie poszczególnych obiektów może być nawet silniejsza.

trzmiele fałszywe wspomnienia ślad pamięciowy cechy bodziec zlewanie Lars Chittka Kathryn Hunt