Wężowy odcisk mózgowy

Nowe studium, którego wyniki ukazały się w piśmie PNAS, wydaje się potwierdzać teorię, że ewolucja ostrego widzenia u naszych przodków była częściowo napędzana lękiem przed wężami.

Lynne Isbell, prof. antropologii z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis, po raz pierwszy przedstawiła swoją hipotezę w 2006 r. Trzy lata później ukazała się jej książka pt. "Owoc, drzewo i wąż" (The Fruit, the Tree, and the Serpent). Amerykanka przekonywała, że współczesne ssaki i węże wystarczająco duże, by je zjeść, wyewoluowały w mniej więcej tym samym czasie, czyli ok. 100 mln lat temu. Jadowite węże pojawiły się ok. 60 mln lat temu. Drapieżniki polujące z zaskoczenia dzieliły z naczelnymi drzewa i sawannę.

W nowym studium Isbell, Hisao Nishijo i Quan Van Le z Toyama University oraz Rafael Maior i Carlos Tomaz z Universidade de Brasília wykazali, że w mózgach rezusów (Macaca mulatta) występują neurony reagujące na obrazy węży.

Wężowrażliwe neurony były liczniejsze, a w dodatku odpowiadały silniej i szybciej niż komórki nerwowe wyładowujące się w odpowiedzi na zdjęcia pysków lub dłoni rezusów czy kształtów geometrycznych. Isbell przyznała, że była zaskoczona faktem, że więcej neuronów reagowało na węże niż na twarze, zważywszy, że M. mulatta są bardzo uspołecznionymi zwierzętami. Uzyskaliśmy wyniki spójne z ideą, że węże wywierały silną presję selekcyjną na naczelne.

Wyniki pokazują, że w mózgu występują specjalne obwody neuronalne do wykrywania węży [...] i że są one zakodowane genetycznie - dodaje Nishijo, który specjalizuje się w mechanizmach nerwowych odpowiedzialnych za emocje, a zwłaszcza w reakcjach instynktownych. Małpy, które wzięły udział w eksperymencie, żyły w kolonii otoczonej murem i nigdy nie widziały węża. Nie wiem, czym innym niż ewolucją można by wyjaśnić wrażliwość tych neuronów na węże - podsumowuje Isbell.

wąż ostre widzenie ewolucja strach lęk presja selekcyjna Lynne Isbell Hisao Nishijo