Po operacji zaćmy komórki macierzyste regenerują soczewkę

| Medycyna
National Eye Institute, National Institutes of Health

Zespół z USA i Chin wykorzystał komórki macierzyste do regeneracji soczewki u niemowląt z wrodzoną zaćmą.

Metoda, przetestowana na zwierzętach i w ramach małych testów klinicznych na ludziach, daje mniej skutków ubocznych od standardowej operacji. U wszystkich 12 małych pacjentów zregenerowane soczewki zapewniały lepsze widzenie (obecnie po operacji większość pacjentów musi nosić szkła korekcyjne). Uzyskane wyniki opublikowano w piśmie Nature.

Ostatecznym celem badań nad komórkami macierzystymi jest wykorzystanie potencjału własnych komórek macierzystych [pacjenta] do naprawy tkanek i narządów oraz leczenia chorób - podkreśla dr Kang Zhang ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego.

Zespół Zhanga polegał na endogennych komórkach macierzystych, a nie na komórkach stworzonych w laboratorium i wprowadzonych do organizmu pacjenta. W ten sposób uniknięto powikłań w rodzaju transmisji patogenów czy odrzucenia. W opisywanym przypadku bazowano na komórkach macierzystych nabłonka soczewki (ang. lens epithelial stem cells, LECs), które w ciągu życia zapewniają komórki do zastąpienia tych zużytych.

Podczas przeprowadzanych obecnie operacji razem ze zmienionymi chorobowo soczewkami usuwa się też, niestety, większość LECs. Pozostałe komórki nie pozwalają uzyskać zadowalających rezultatów, regeneracja jest bowiem chaotyczna, a poprawa wzroku mierna.

Potwierdziwszy regeneracyjny potencjał LECs u zwierząt, naukowcy opracowali technikę z zakresu chirurgii minimalnie inwazyjnej, która pozwala zachować nietkniętą torebkę soczewki (czyli błonę nadającą soczewce odpowiedni kształt) i stymulować komórki macierzyste do działania: wzrostu i tworzenia nowej soczewki.

Testy na zwierzętach i niewielkiej ludzkiej próbie pokazały, że nowa technika chirurgiczna umożliwia LECs regenerację działającej soczewki. Naukowcy porównywali 12 dzieci w wieku poniżej 2 lat zoperowanych w nowy sposób i 25 dzieci w podobnym wieku po standardowej operacji zaćmy. Okazało się, że w grupie kontrolnej częściej występowały pozabiegowy stan zapalny, nadciśnienie oczne o wczesnym początku oraz większy stopień zmętnienia soczewek.

W 12-osobowej grupie poddanej nowej procedurze odnotowano mniej powikłań, a także szybsze gojenie. Po trzech miesiącach u wszystkich pacjentów występowały zregenerowane dwuwypukłe soczewki.

Zhang podkreśla, że jego zespół chciałby rozszerzyć badania na przypadki zaćmy związanej z wiekiem.

zaćma wrodzona chirurgia minimalnie inwazyjna komórki macierzyste nabłonek soczewki LECs dzieci Kang Zhang