Zając nie nadąża za zmianą klimatu

| Nauki przyrodnicze
alaskanent (D. Sikes), CC

Kiedyś zmiana koloru zajęcy amerykańskich (Lepus americanus) zachodziła w pełnej harmonii z otoczeniem. Gdy zaczynała się zima i spadał śnieg, futro tych zwierząt bielało, a po roztopach sierść stawała się szarobrązowa. Przez zmianę klimatu ssaki przestały jednak pasować do krajobrazu i coraz częściej wśród brązów i czerni traw czy krzaków widuje się białe osobniki.

L. Scott Mills z University of Montana badał populację L. americanus z Gór Skalistych. Przez 3 zimy ok. 50 zającom zakładano radionadajniki. Zima z roku 2010 okazała się dość ciepła. Śnieg leżał przez 160 dni. Kolejna (2011) była jedną z najchłodniejszych w dotychczasowym zapisie - pokrywa śnieżna utrzymywała się przez 190 dni, a więc miesiąc dłużej.

Co tydzień biolodzy starali się dotrzeć do maksymalnej liczby zajęcy i sprawdzali, jak dobrze kolor ich futra pasował do tła. Porównywano ilość białego futra i śniegu w promieniu 10 m. Za brak dopasowania uznawano sytuację, gdy różnica wynosiła 60% bądź więcej.

Wg Millsa, każdego roku, bez względu na pogodę, linienie zaczynało się ok. 10 października i 10 kwietnia. Jesienią dojście do bieli zajmowało 40 dni, a brązowienie wiosną kończyło się po 30-50 dniach (w latach chłodniejszych proces zmiany futra się wydłużał).

Zające mogą w pewnym zakresie przyspieszać lub opóźniać [...] zmianę koloru, ale i tak nie będą w stanie sprostać przyszłym zimom. Bazując na kilku modelach klimatycznych dla Gór Skalistych, Amerykanie określili temperaturę i okres zalegania śniegu w latach 2050-2099. Doszli do wniosku, że do połowy XXI w. śnieg będzie się utrzymywać o miesiąc krócej, a do końca bieżącego stulecia sezon śnieżny skróci się aż o 2 miesiące. Skoro data początku linienia jest dość stała, oznacza to, że w 2050 r. zające nie będą pasować do otoczenia przez 36 dni, a do 2099 r. liczba rozbieżnych dni może się jeszcze podwoić.

Jak podkreślają autorzy artykułu z Proceedings of the National Academy of Sciences, część zajęcy wyginie, ale z drugiej strony presja drapieżników powinna doprowadzić do zmiany kalendarza linienia.

zając amerykański Lepus americanus kolor futro pokrywa śnieżna krajobraz tło L. Scott Mills