Małpi meteorolog

Jak się okazuje, ludzie nie są jedynymi naczelnymi, które planują swoje zajęcia w plenerze, biorąc pod uwagę pogodę...

Mangaby szare (małpy spokrewnione z koczkodanami) obserwują trendy temperaturowe oraz zmiany promieniowania słonecznego i na tej podstawie decydują, czy wybrać się na poszukiwanie fig i larw owadów. Wyniki badań Karline Janmaat i jej kolegów ze szkockiego Uniwersytetu św. Andrzeja (University of St. Andrews) potwierdzają mniej popularną dotychczas tezę, że poznanie naczelnych ewoluowało w kierunku rozwiązywania problemów w ramach określonego środowiska życia (ekosystemu), a nie, jak twierdzono, w kierunku radzenia sobie z życiem w złożonych społecznościach.

Przez 210 dni Janmaat obserwowała 80 skupisk figowców w Parku Narodowym Kibale w Ugandzie. Stworzyła specjalną mapę, na której zaznaczono drzewa z dojrzałymi lub zielonymi owocami oraz takie, na których w ogóle ich nie było. Następnie ekipa naukowców od świtu do zmierzchu podążała za stadem mangab, co 10 minut ustalając jego pozycję za pomocą GPS-u i obserwując, czy małpy wracają, czy omijają wcześniej odwiedzane gaje figowców. Badacze notowali także minimalne i maksymalne temperatury dobowe oraz natężenie promieniowania słonecznego w danym momencie.

Odkryli, że jeśli było gorąco i słonecznie przez ok. 5 dni, małpy częściej wracały do owocujących drzew. Podczas pory deszczowej owoce potrzebują naprawdę długiego czasu, by dojrzeć: mija do dwóch miesięcy, zanim są dobre do zjedzenia — podkreśla Janmaat. Przy słonecznej pogodzie dojrzewają po tygodniu. Zmienność w tym zakresie jest duża. Może posiadanie wiedzy na ten temat jest dla małp ważne.

Ładna pogoda zwiększa też szanse znalezienia smacznych larw ryjkowców. Atakują one owoce, kiedy są niedojrzałe i rozwijają się szybciej w wyższej temperaturze. Mangaby zrywają owoce, a potem wysysają larwy — wyjaśnia Janmaat.

Dlaczego zdolności meteorologiczne są dla małp tak ważne? Ponieważ w miejscach, gdzie owoce dojrzewają nieregularnie i niejednokrotnie w bardzo oddalonych od siebie lokalizacjach, strategie skutecznego żerowania oznaczają życie lub niechybną śmierć...