Ten sam wariant genu inaczej wpływa na kobiety i mężczyzn

ApoE4 (wersja genu apolipoproteiny E stanowiąca czynnik ryzyka alzheimeryzmu) zwiększa u mężczyzn ryzyko mikrokrwotoków mózgowych. Pozostawiają one po sobie drobne uszkodzenia, które przyczyniają się do utraty pamięci.

Amerykanie stwierdzili, że apoE4 inaczej wpływa na kobiety i mężczyzn ze zdiagnozowanymi łagodnymi zaburzeniami poznawczymi (ang. mild cognitive impairment, MCI) lub chorobą Alzheimera (ChA).

Ważne, by badać międzypłciowe różnice w zakresie ChA, bo kobiety żyją dłużej niż mężczyźni i jak pokazuje nasze studium, choroba inaczej na nie wpływa - podkreśla Caleb Finch ze Szkoły Gerontologii Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis i z Uniwersytetu Południowej Kalifornii.

Odkrycia Amerykanów zaskakują m.in. z tego względu, że wcześniejsze badania wskazywały, że choroba ciężej dotyka kobiety. U pań z apoE4 ChA jest diagnozowana 2-krotnie częściej, ponadto przy tym samym obciążeniu blaszkami amyloidowymi i splotami nurofibrylarnymi cierpią one na poważniejsze zaburzenia pamięciowe.

Badania Kalifornijczyków pokazały, że apoE4 pogarsza stan nawet osób niechorujących na alzheimera, np. w przypadku pourazowego uszkodzenia mózgu (ang. traumatic brain injury, TBI).

Najnowsze studium, które objęło badania na ludziach i myszach, pokazało, że ChA jest unikatowa dla ludzi. Większość chorób można badać na zwierzętach laboratoryjnych, nie da się tego jednak zrobić z chorobą Alzheimera. Nawet u myszy i małp obciążonych czynnikami ryzyka nie występują te same problemy poznawcze i utrata neuronów. Przyczyną jest zapewne fakt, że zwierzęta nie mają wielu wersji genów apolipoproteiny E. Ludzie mają 3 wersje apoE, tymczasem nasi najbliżsi krewni, szympansy, tylko jeden.

Zespół Fincha analizował skany mózgu 658 osób w wieku 48-91 lat z Kanady i USA (biorą one udział w Alzheimer's Disease Neuroimaging Initiative). Wśród nich u 402 zdiagnozowano MCI, a u 90 wczesny etap ChA (reszta to ludzie zdrowi). Naukowcy prowadzący Studium Demencji na Karolinska Institutet oglądali zdjęcia mózgu 448 kolejnych osób w wieku 36-88 lat: 152 z MCI, 152 z alzheimerem i 144 zdrowych.

Okazało się, że nosiciele allelu apoE4 z MCI lub ChA mieli 2-krotnie więcej mikrokrwawień niż kobiety z podobną diagnozą. Finch wyjaśnia, że mikrokrwawienia różnią się od udaru wielkością i wpływem. Udar to zjawisko w skali makro, zazwyczaj występuje po jednej stronie mózgu i ma natychmiastowy wpływ. Mikrokrwotoki pojawiają się zaś w całym mózgu i oddziałują kumulatywnie.

Finch podkreśla, że należy sprawdzić, czy ryzyko mikrokrwotoków można zmniejszyć za pomocą steroidów płciowych.

ApoE4 wersja genu łagodne zaburzenia poznawcze MCI choroba Alzheimera mikrokrwawienia mężczyźni Caleb Finch