Bakteria steruje powstawaniem odrębnych gatunków motyli

| Nauki przyrodnicze
University of Exeter

Naukowcy zidentyfikowali mikroorganizm uśmiercający wszystkich synów zakażonej nim samicy motyla Danaus chrysippus.

Spiroplasma ixodeti zakaża motyle w większej części Afryki i nie ma wpływu na ich potomstwo, ale w wąskiej strefie wokół Nairobi, gdzie żyją i rozmnażają się 2 podgatunki D. chrysippus (D. c. dorippus i D. c. chrysippus), wewnątrzkomórkowy patogen powoduje, że męskie jaja się nie wykluwają i są często zjadane przez siostry.

Naukowcy sądzą, że to zjawisko to pierwszy etap przekształcenia dwóch podgatunków w niekrzyżujące się dwa odrębne gatunki. Strefa hybrydowa z centrum w okolicach stolicy Kenii rozdziela dwa gatunki allopatryczne o innych wzorach ubarwienia.

U samic przekazujących synom zabójczą bakterię doszło do połączenia autosomu z chromosomem płci W, przez co powstał nowy chromosom - neo-W.

Mamy tendencję, by myśleć, że nowe gatunki powstają wskutek zmian środowiskowych, ale tutaj jasno widać, że to bakteria napędza rozdzielanie podgatunków - opowiada prof. Richard Ffrench-Constant z Uniwersytetu w Exeter. Choć nie rozumiemy mechanizmu molekularnego [...], w praktyce oznacza to, że w strefie hybrydowej nie ma samców, a sukces reprodukcyjny jest zerowy. W ten sposób powstaje bariera z nowymi gatunkami po obu stronach.

Artykuł opublikowany na łamach Proceedings of the Royal Society B to zwieńczenie 13 lat badań terenowych wokół Nairobi, w czasie których zespół dr. Iana Gordona odnotowywał płeć i ubarwienie motyli. Do przełomu doszło, gdy samice z wyłącznie żeńskiej strefy wysłano do Niemiec i prof. Walther Traut z Uniwersytetu w Lubece odkrył, że doszło u nich do zlania 2 chromosomów.

Wydaje się, że podatność na działanie S. ixodeti napędza rozdzielanie się motyli w dwa odrębne gatunki - podsumowuje Ffrench-Constant.

Danaus chrysippus specjacja bakteria Spiroplasma ixodeti Richard Ffrench-Constant Ian Gordon