W Kurdystanie Włosi odsłaniają niezwykłe asyryjskie płaskorzeźby

Jak donosi Il Giornale Dell'Arte, włoscy archeolodzy dokonali „nadzwyczajnego” postępu prac na terenie Kurdystanu. W prowincji Duhok znaleźli m.in. 10 naskalnych płaskorzeźb z lat 705–720 przed naszą erą, przedstawiających asyryjskiego władcę Sargona w towarzystwie bogów. Odkrywcy mają złożyć wniosek u uznanie tego miejsca miejscem Światowego dziedzictwa kulturowego.

Na przełomie września i października ubiegłego roku w miejscowości Faida położonej 20 kilometrów na południe od Duhok, dokonano niezwykłego odkrycia. Na zachodniej ścianie 7-kilometrowego kanału wykutego w skałach zauważono asyryjskie płaskorzeźby z VIII wieku przed Chrystusem. Kanał o średniej szerokości 4 metrów wykuto w skale tak, by zbierał wodę ze źródeł spływających z góry Ciya Daka. Z czasem został on pogrzebany pod warstwą osadów spływających z góry. Odchodziły od niego liczne mniejsze kanały kierujące wodę na okoliczne pola.

Kanał najprawdopodobniej został zbudowany za króla argona, dlatego ozdobiono go reliefami o wysokości 2 i szerokości 5 metrów. Przestawiają one władcę stojącego po dwóch stronach szeregu złożonego z bóstwa jadących na poświęconych im zwierzętom. Zanim rozpoczęto wykopaliska widoczne były górne fragmenty reliefów. Już w 1973 roku zostały one zauważone przez brytyjskiego archeologa Juliana Reade'a, ale ze względu na toczące się walki pomiędzy Kurdami a irackim rządem nie był on w stanie przeprowadzić żadnych prac. W roku 1983 obecność płaskorzeźb została oficjalnie odnotowano w Irackim Dzienniku Oficjalnym. Dopiero w 2012 roku region ten odwiedzili członkowie Włoskiej Misji Archeologicznej, a w 2019 roku rozpoczęto prace.

Na płaskorzeźbach z Faidy widzimy procesję posągów 7 najważniejszych asyryjskich bogów stojących na poświęconych im zwierzętom. Procesja odbywa się w obecności króla, który jest przedstawiony na obu końcach każdego z paneli. Wszystkie figury obrócone są w lewo, w stronę, w którą płynęła woda w kanale. Na płaskorzeźbie widzimy Aszura, głównego boga asyryjskiego panteonu, który stoi na lwie-smoku, jego żonę Mulissu, która siedzi na udekorowanym tronie niesionym przez lwa. Jest tam też bóg księżyca Sin na skrzydlatym byku oraz Nabu, bóg mądrości stojący na smoku. Trzech pozostałych bogów to Szamasz, bóg słońca na koniu, Isztar – bogini miłości i wojny jadąca na lwie oraz bóg pogody Adad, na byku.

Specjaliści z Uniwersytetu w Udine pracujący pod kierunkiem Daniele Morandi Bonacossi prowadzą misję ratunkową w ramachLand of Nineveh Archaeological Project. W związku z ciągłą niestabilnością tego regionu chcą zebrać jak najwięcej danych na temat płaskorzeźb. Kanał jest odkopywany i oczyszczany, a zabytki digitalizowane m.in. za pomocą laserów i światła ultrafioletowego. Wykonywana jest też dokładna trójwymiarowa mapa terenu. Celem prac jest stworzenie kompleksowego planu ochrony tego miejsca. Plan zakłada stworzenie tutaj parku archeologicznego i udostępnienie płaskorzeźb zwierzającym.

Faida Asyria Kurdystan płaskorzeźby Sargon bogowie