Niezwykłe lustro dla niezwykłego teleskopu

Naukowcy z University of Arizona oraz Uniwersytetu Kalifornijskiego zakończyli prace nad pierwszym z siedmiu luster, które w przyszłości będą stanowiły część największego teleskopu na Ziemi - Gigantycznego Teleskopu Magellana (GMT). Urządzenie stanie w chilijskich Andach i pokaże obraz kosmosu 10-krotnie bardziej ostry niż ten przekazywany przez Teleskop Hubble'a.

Przez ostatnie lata w laboratorium znajdującym się pod uniwersyteckim stadionem trwało polerowanie olbrzymiego lustra o średnicy 8,4 metra. W skład Gigantycznego Teleskopu Magellana będzie wchodziło siedem takich luster. W sumie powierzchnia zbierająca światło ma wynieść ponad 380 metrów kwadratowych. Pozwoli to m.in. na poszukiwanie planet pozasłonecznych, badanie formowania się gwiazd, galaktyk i czarnych dziur.

Skończone właśnie lustro zostało odlane w 2005 roku z 20 ton szkła. Po ostudzeniu przystąpiono do jego polerowania i nadawania odpowiedniego kształtu. W porównaniu z poprzednimi lustrami do teleskopów trudność jego wykonania była 10-krotnie większa. Różnica pomiędzy nierównościami na gotowym lustrze jest nie większa niż 19 nanometrów. Oznacza to, że gdyby miało ono powierzchnię całych Stanów Zjednoczonych, to najwyższe góry liczyłyby sobie nieco ponad centymetr wysokości.

Lustro musi też mieć odpowiedni kształt. Musieliśmy być pewni, że odchylenia od idealnego łuku zarówno w tym jak i w pozostałych sześciu lustrach będą nie większe niż 1/20 długości fali światła. Tylko wtedy siedem luster pozwoli na uzyskanie jednolitego, wyjątkowo ostrego obrazu. Wykazaliśmy, że jesteśmy w stanie dotrzymać takiego reżimu technologicznego - mówi Buddy Martin, ekspert ds. polerowania zatrudniowy w Mirror Lab.

Drugie z planowanych luster zostało odlane w styczniu bieżącego roku. Obecnie jest polerowane i nadawany jest mu kształt. Kolejne lustro będzie odlane w sierpniu 2013 roku.

Gigantyczny Teleskop Magellana ma zostać uruchomiony w 2020 roku w obserwatorium Las Campanas w północnym Chile. Właśnie trwają tam prace nad przygotowaniem terenu pod teleskop. W ich ramach usuwane jest ponad 113 000 metrów sześciennych skał.

W budowę GMT zaangażowane są uczelnie i instytucje z USA, Australii i Korei.

Gigantyczny Teleskop Magellana lustro czarna dziura planety Las Campanas Chile