Najstarszy dowód na ręczność

W zapisie kopalnym wykryto pierwszy dowód na występowanie dominującej ręki u przedneandertalczyka. W przednich zębach ze skamieniałej szczęki Homo habilis (człowieka zręcznego) sprzed 1,8 mln lat wykryto bowiem nacięcia o charakterystycznym układzie.

Dotąd wiedzieliśmy, że lateralizacja mózgu H. habilis bardziej przypominała naszą niż małp. [Jak widać] rozciąga się to na kluczową cechę, jaką jest ręczność - podkreśla prof. David Frayer z Uniwersytetu Kansas.

Zespół, którego artykuł ukazał się na łamach Journal of Human Evolution, badał ślady nacięć na powierzchni wargowej przednich zębów szczęki osobnika znanego jako OH-65. Znaleziono ją w kanale strumienia w wąwozie Olduvai w Tanzanii.

Jak wyjaśnia Frayer, głębokie nacięcia, które widać tylko na powierzchni wargowej przednich zębów, skręcają od dołu po lewej stronie w prawo. Analiza wykazała, że takie ślady mogły powstać w sytuacji, gdy OH-65 ciął pokarm kamiennym narzędziem trzymanym w prawej ręce, przytrzymując przy tym materiał w ustach i naciągając go ręką lewą. Choć nacięcia widać gołym okiem, by określić ich układ i kąt, posłużono się mikroskopem.

Biorąc pod uwagę kierunek nacięć, jest oczywiste, że OH-65 był praworęczny. Teraz naukowcy chcą poszukać podobnych śladów u innych hominidów.

Liczne kierunki badań wskazują na prawdopodobieństwo, że reorganizacja mózgu, wykorzystanie narzędzi i dominującej dłoni pojawiły się wcześnie w linii ludzkiej. Choć ręczność i język są kontrolowane przez różne systemy genetyczne, istnieje między nimi słaba zależność, bo obie funkcje mają swoje korzenie w lewej półkuli mózgu.

Współcześnie 90% ludzi jest praworęcznych. Dla odmiany u małp ręczność rozkłada się po połowie.

Homo habilis człowiek zręczny ręczność zęby szczęka nacięcia OH-65 Olduvai David Frayer