Nowa MOND odpowiada na problemy, z którymi sobie nie radziła i nie potrzebuje ciemnej materii
Dwaj członkowie Czeskiej Akademii Nauk zaproponowali nową hipotezę zmodyfikowanej dynamiki newtonowskiej (MOND), która wzbudziła zainteresowanie środowiska fizycznego. MOND modyfikuje zasady dynamiki Newtona o nieliniową zależność siły od przyspieszenia. Obywa się ona bez ciemnej materii oraz ciemnej energii, dobrze opisuje zjawiska zachodzące w galaktykach, ale nie radzi sobie z opisem w większej skali. Nie zyskała więc powszechnej akceptacji. Praca Constantinosa Skordisa i Toma Złośnika ma to zmienić.
Od wielu lat fizycy akceptują hipotezę istnienia ciemnej materii, dzięki której można wyjaśnić pewne obserwowane zjawiska, których w standardowy sposób wyjaśnić się nie da. Nie wszyscy jednak się z nią zgadzają, wskazując na brak fizycznych dowodów na obecność ciemnej materii. Dlatego też pojawiła się hipoteza MOND mówiąca o istnieniu grawitacji nieznanego typu. Jednak różne odmiany MOND nie były w stanie wyjaśnić pewnych cech mikrofalowego promieniowania tła (CMB).
Skordis i Złośnik twierdzą, że stworzyli model MOND, który opisuje i CMB i soczewkowanie grawitacyjne.
Ich model wychodzi od oryginalnego założenia MOND o istnieniu dwóch pól zachowujących się razem jak grawitacja. Jedno pole jest skalarne, drugie wektorowe. Czescy uczeni dodali parametry sugerujące utworzenie we wczesnym wszechświecie pól modyfikujących grawitację. Pola takie zachowują się jak ciemna materia z innych hipotez. Pola te, jak twierdzą badacze, ewoluowały tak, że stały się siłami opisywanymi przez MOND.
Skordis i Złośnik twierdzą, że ich model wyjaśnia zarówno soczewkowanie grawitacyjne, jak i cechy CMB. Na następnym etapie swoich rozważań chcą sprawdzić, czy wyjaśnia ona obfitość litu we wszechświecie oraz różnice w pomiarach tempa rozszerzania się wszechświata. Hipotezy zakładające istnienie ciemnej materii nie potrafią bowiem wyjaśnić tych zagadek.
Szczegóły pracy przeczytamy w artykule New Relativistic Theory for Modified Newtonian Dynamics opublikowanym na łamach Physical Review Letters.
Komentarze (15)
lester, 22 października 2021, 11:29
Wreszcie coś się rusza w temacie eliminacji "ciemnoty". Kilka dni temu czytałem o zapomnianej teorii Einsteina - skręceniu czasoprzestrzeni, teraz to.
l_smolinski, 22 października 2021, 14:18
Ojej, fakt udupienie hipotetycznej czarnej materii i energii musi mocno uwierać w rowa dużą część publikujących. To nie przejdzie. Okazało by się, że 20 lat publikacji co niektórych amatorów można wrzucić do kosza. Niestety wzajemne kółko adoracji nie dopuści do tego. A teraz można rozpocząć hate 3 ... 2 ... 1 ...
thikim, 22 października 2021, 16:01
Zarówno teorie ciemnej materii jak i MOND - muszą pasować bo je kilkadziesiąt lat dopasowywano
do wyników...
którą na siłę dopasowywano i poprawiano kiedy tylko obserwacje były sprzeczne.
Podobnie jak teoria strun
Ja nie wykluczam niczego na razie.
Może MOND, może DM, może piąta siła, może dark fluid. Może kombinacja powyższych.
Ergo Sum, 23 października 2021, 02:03
wow - niesamowite, a więc teorie są teoriami bazującymi na obserwacjach a nie na nieobserwacjach? jakie to zaskakujące i sprośne - o fe - przecież wiadomo, że są tacy, którzy wiedzą jak wygląda świat i znają zasady, nie potrzebują do tego żadnych obserwacji.
thikim, 23 października 2021, 15:09
W Twoim przewrotnym zarzucie za dużo rzeczy uprościłaś.
Pomyśl jakby się poczuł Einstein gdyby ogłosił STW, a tu ktoś mówi: sorry, ale Merkury to się trochę inaczej porusza.
I teraz Einstein miałby dwa wyjścia:
1. Dodać poprawkę nazwimy ją "Ergo Sum" żeby się zgadzało. Nie ważne że z d*py ale wyniki by się zgodziły.
2. Ogłosić że STW nie jest prawdziwa.
Odważę się zasugerować że Einstein nie dodałby "Ergo Sum" bo był czlowiekiem który szukał prawdy a nie gówna i zresztą znane jest jego powiedzenie że byłoby to bardziej złe dla obserwacji niż dla teorii w którą po prostu wierzył - tak była piękna.
Tylko że STW obserwacje Merkurego i wiele innych potwierdziły.
A z DM i MOND jest tak że trochę inaczej historia wyglądała:
była obserwacja
powstała teoria, najpierw DM
pojawiły się kolejne obserwacje
no to może nasza teoria była piękna a ale ahoj z nią, rezygnujemy z piękna i dajemy poprawki i powstała teoria nr 2
a potem powstały teorie nr 3,4,5 itd.
I tak powstają dalej, każda kolejna coraz trudniej weryfikowalna.
Kto nie rozumie jak powstała STW temu rzeczywiście nie szkodzi że ktoś sobie tam co chwila coś dodaje (w DM, MOND i teorii strun) żeby było dobrze.
Najwyraźniej też nie zrozumiałaś co napisałem wcześniej. Obserwacja ma pierwszeństwo przed teorią, ale dobrej teorii nie tworzy się stosując n-te poprawki do złej teorii. Bo kto pamięta aproksymacje funkcjami ten wie że każdy zbiór doświadczeń da się opisać jakąś funkcją ale w poszukiwaniu teorii nie chodzi o opisanie jakąś funkcją jakiś danych tylko o znalezienie funkcji która opisze także i przyszłe dane ponieważ opisuje jak najdokładniej Rzeczywistość a nie tylko obserwacje.
Prościej: zadaniem teorii jest opisać Rzeczywistość a nie obserwacje które są n/nieskończoność czyli prawie zerowym odwzorowaniem rzeczywistości.
Obserwacje są jedynie drobnymi punktami naprowadzającymi nas na właściwy tor gdy zbłądzimy.
Pewnie i tak było za trudno. To jeszcze prościej:
E=mc2 - tak wiem że to uproszczenie ale pomińmy pełną wersję.
przychodzi obserwacja że jednak coś nie tak z fotonami jest
to Einstein pisze:
E=mc2 +kp
ale nie zgadza się gdzieś tam dalej bo inna obserwacja, to Einstein pisze:
E=mc2 +kp+ by
ale nie zgadza się kolejna to Einstein pisze:
E=mc2 +kp+ by+0,5453465948566m
I takie właśnie swoim tekstem postępowanie pochwaliłaś.
Oczywiście - być może zanadto uprościłem. Kryterium piękna - mimo iż sprawdziło się w STW nie musi być kryterium zasadnicznym dla rzeczywistości.
Ale nie można jechać też na zasadzie że tu se pierdolne poprawkę to się zgodzi, bo tak można zawsze robić tylko to zawodzi najczęściej gdy zrobimy krok dalej. Doraźne poprawki są dobre tylko doraźnie.
Ba, cała teoria ziemiocentryczna to były takie właśnie doraźne poprawki dla każdej planety z osobna.
W sumie dobre porównanie - te obecne DM, MOND, struny to są takie właśnie na siłę robione poprawki żeby coś się zgodziło jak w ziemiocentyzmie.
To się ro***erdoli przy pierwszej dobrej teorii jak domek z kart.
Wciąż jest jednak szansa że kombinacja pierwotnych wersji tych teorii wyjaśniłaby wszystko - bez śmierdzących poprawek.
peceed, 24 października 2021, 10:39
Bardzo zabawne ale nieprawdziwe. Nikt nie modyfikował teorii strun, bo teoria strun jest unikalna. Chciałbym też poznać te sprzeczne obserwacje, krytycy narzekają że ich nie ma
Istnienie ciemnej materii jest konieczne, bo są galaktyki które jej nie zwierają a zachowanie jest sprzeczne z MOND.
cyjanobakteria, 25 października 2021, 01:23
Dokładnie, paradoksalnie galaktyka bez DM jest jednym z dowodów na istnienie DM
Lista alternatywnych teorii do GR jest długa. Lekko licząc powstało kilkadziesiąt alternatyw w zeszłym wieku, więc będzie trzeba wydzielić kącik na kolejny kurhanik
Jeden wariant MOND dopuszczał, zdaje się, fale grawitacyjne FTL, co uwaliła obserwacja kilonovy z 2017 roku.
https://en.wikipedia.org/wiki/Alternatives_to_general_relativity
Nie rozumiem tego bólu d*py związanego z DM. Jest to hipoteza która najlepiej pasuje do obserwacji. Po za tym większość cząstek modelu standardowego została odkryta w drugiej połowie zeszłego wieku, a na potwierdzenie przewidzianego teoretycznie bozonu Higgsa trzeba było czekać prawie 50 lat. Kilka mniej uchwytnych, hipotetycznych cząstek DM to chyba nie jest koniec świata dla anty-mainstreamowców? Poziomy energetyczne na których operuje LHC nie powalają, jak się zerknie na wymagania przewidywanych dalszych unifikacji, więc są jeszcze do odkrycia rzeczy, które się nawet fizjologom teoretycznym nie śniły
peceed, 25 października 2021, 05:03
Proponuję pisać "paradoksalnie", bo prawdziwych paradoksów w tym nie ma.
Innym elementem przemawiającym za DM jest dynamika powstawania galaktycznych CD i w ogóle struktur galaktycznych po BB.
W sumie to większość materii jest niedostępna dla naszych zmysłów - od większości fal EM przez neutrony do neutrin.
Najbardziej ekscytującą możliwością jest istnienie ciemnego sektora o skomplikowanej strukturze cząsteczek, być może z własnym życiem dla którego to my jesteśmy dziwną ciemną materią.
Była sobie "tak piękna teoria", w którą wierzył nie tylko Fermi, że rozjechanie się z nią Rzeczywistości było tak brzydkie, że aż bolało. By bronić niekwestionowanego piękna powstała konieczność wprowadzenia bytu, którego nadal nikt nie WIDZI.
l_smolinski, 25 października 2021, 12:56
No jednak ja mam ów ból d. Jednak jest tak, że brakuje pewnych sił i zaproponowano DM. Niestety okazało się, że to działa na zasadzie: tu działa a tam już nie, zróbmy nowy model do nowych wyników. Ma to nie wiele wspólnego z jakością jaką zaprezentował pan E. Abstrahuję od tego czy ma rację czy nie:
Link, który podałem nie różni się za bardzo od innych podejść. Czyli mamy jakieś tam dane zmieńmy model tak aby wpasował się do wyników. Pytanie czy wykorzystany model w innych problemach/ obserwacjach również działa.
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_unsolved_problems_in_physics
Oczywiście jest wiele prób rezygnacji z DM, a mnie się podoba taki kierunek:
https://www.researchgate.net/publication/326988843_An_Explanation_for_Galaxy_Rotation_Rates_without_Requiring_Dark_Matter
Oczywiście 'podoba' ma niewiele wspólnego z tym, jak jest naprawdę
peceed, 25 października 2021, 13:49
Świat '"ciemnej" materii może być tak samo skomplikowany jak nasz. Robione modele mają charakter wysoce spekulatywny z braku danych, to inny problem niż guz nabity na głowie przez spadające jabłko.
Są wielkie szanse że w dzisiejszych czasach E nie miałby żadnych wielkich przełomowych osiągnięć - problemy przed którymi stoimy są zupełnie inne niż 120 lat temu. Trzeba dobrze trafić w swoje czasy ze swoimi zdolnościami.
thikim, 25 października 2021, 14:11
Raczej to brak wiedzy jak rozwijała się teoria strun:
1. lata siedemdziesiąte - początki teorii strun jako możliwego wyjaśnienia silnych oddziaływań - później się okazało że chromodynamika kwantowa wyjaśnia to lepiej.
nie udało się, zwolennicy teorii strun nie stracili rezonu
2. lata osiemdziesiąte - teoria strun połączy grawitację z pozostałymi siłami i stanie się teorią wszystkiego
ahoj, znowu nie wyszło, teoria strun potrzebuje 9 wymiarów przestrzennych a żadna obserwacja nie potwierdza istnienia nawet jednego z tych 6 dodatkowych
nie ważne powiedzieli teoretycy - te wymiary są tak małe że ich nie widać
ahoj, ale potrzeba supersymetrii, czyli nowych cząstek supersymetrycznych
ale nie mamy tych cząstek, żadne doświadczenie nie potwierdza ich istnienie
ahoj, potrzeba więcej energii odpowiedzieli teologowie strun, zbudujemy LHC
LHC nie wykrył supersymetrycznych cząsteczek
ahoj, potrzebujemy jeszcze więcej energii i jeszcze innej supersymetrii - R-parzystości
3. lata dziewięćdziesiąte i dodatnia stała kosmologiczna
ahoj, powiedzieli już fanatycy teorii strun, to nic że nasza teoria lepiej pasuje do ujemnej stałej kosmologicznej, da się dopasować, i dopasowali
no to popatrzmy co nam wyszło, wyszło nam niemal nieograniczona liczba możliwych kombinacji powiązań grawitacji z innymi oddziaływaniami
ahoj, powiedzieli klauni, może i nie da się przewidzieć naszego Wszechświata z jego cząstkami ale można przewidzieć każdy inny
ale potrafimy przewidzieć co się stanie z informacją w czarnej dziurze,
ok, powiedzieli eksperymantatorzy, sprawdźmy to
ahoj, odpowiedzieli strunowi fantaści - tylko nie ma takich czarnych dziur w naszym wszechświecie bo możemy to zrobić dla ujemnej stałej kosmologicznej, czyli znowu - nie ten wszechświat
ahoj, ale że nikt nie jest w stanie podać teorii dla wszechświata z dodatnią stałą kosmologiczną - to teoria strun znowu wyszła zwycięsko ze starcia
ale za to jesteśmy w stanie przewidzieć grawitację, tylko z takimi dodatkowymi polami - których oczywiście nikt nie odkrył w naszym wszechświecie
ahoj, dodamy kolejne założenia żeby było dobrze powiedzieli wariaci.
ale te poprawki dla dodatniej kosmologicznej nie działają
ahoj, od czterdziestu lat poprawiamy to co nie damy znowu rady poprawić powiedziały strunowce
I tak już prawie 50 lat strunowcy przekształcają swoje teorie żeby pasowały i co nóż to nie pasują jak tylko jest jakaś obserwacja.
Ostatni pomiar prędkości rozchodzenia się fal grawitacyjnych sugeruje że grawitacja też nie zauważa dodatkowych wymiarów.
Ahoj z pomiarami, te wymiary są na pewno za małe nawet dla grawitacji. Są za małe dla całego naszego wszechświata
Są oczywiście korzyśći z teorii strun. Tylko że w matematyce.
To pisałeś peceed że nikt nie modyfikował teorii strun?
sorry że pominąłem całą tę waszą rewolucję strunową i M-teorie - też nic nie wniosły.
To dużo wyjaśnia jeśli Ty szukasz teorii ekscytujących a nie prawdziwych
Sorry miałem Cię za bardziej poważnego niż z dziedziny jednorożców i wróżek.
Napisałem wcześniej i powtórzę: najpewniej jest to jakaś kombinacja wielu różnych spraw (DM).
Uogólnienie. Nie każdą obserwację najlepiej wyjaśnia DM. Niektóre obserwacje lepiej wyjaśnia MOND.
do wyników..."
A nowy MOND w zasadzie wyjaśnia więcej niż DM. Tylko co z tego jeśli wyprzedzając dyskusję o wiele dni napisałem:
"Zarówno teorie ciemnej materii jak i MOND - muszą pasować bo je kilkadziesiąt lat dopasowywano
I nie ważne jakie będą przyszłe wyniki: teolodzy na pewno zdołają dopasować i DM i MOND i struny do tych nowych wyników. Wiara nie zna przeszkód
l_smolinski, 25 października 2021, 21:50
Czyli co? Wiemy, że jesteśmy w ciemnej d*pie, ale zaczęliśmy się tam urządzać.
peceed, 26 października 2021, 07:21
Zasada zachowania pędu i neutrino.
Bez znaczenia, bo do wyjaśnienia jest zbiór obserwacji jako całość. Istnienie ciemnej materii jest pewne. MOND jest opcjonalna i całkowicie dopuszczalna.
Nikt. Teoria strun istnieje w sensie platońskim i my ją odkrywamy.
Jak w kiepskim dowcipie:
-Jest 10 świadków którzy widzieli jak pobił pan poszkodowanego.
-Wysoki sądzie, mogę przyprowadzić 20 którzy tego nie widzieli.
Tutaj LHC robi za świadków co nie widzieli.
Nie było wtedy takich osób, byli teoretycy którzy chcieli wyjaśnić obserwacje. Teorie strunowe pojawiają się jako naturalne uogólnienie cząsteczki punktowej. Przy czym nie należy mylić teorii strun z teoriami strunowymi - to nie to samo.
Punktowych cząsteczek też nikt nie widział.
Nikt poważny nie ma problemu z wymiarowością TS - to jest jej przewidywanie.
Co zabawne nikt nie widział też przestrzeni 3-wymiarowej. To jedynie model który pojawia się w naszych głowach. Ponieważ mam uszkodzony obszar mózgu odpowiadający za percepcję głębi (widzę trójwymiarowo ale nie przestrzennie) doskonale zdaję sobie sprawę z tej umowności - dla mnie obiekty nie znajdują się dalej, tylko są mniejsze, a trójwymiarowość jest skrajnie uproszczona. Mogę przeprowadzić eksperymenty które pokazują że duże obiekty zachowują jakby były w świecie 3d.
Bzdura. Stała kosmologiczna występuje wyłącznie w równaniach OTW Einsteina, to co obserwujemy to zjawisko które w ogóle nie wymaga "stałej". Tak samo jak nie potrzebowała jej inflacja.
Tak to już jest, gdy nie ma innej teorii konkurencyjnej, i coraz lepiej rozumiemy dlaczego być nie może z powodów matematycznych.
Konsystentne teorie dopełnianiające KTP w małych skalach muszą być strunowe.
Ano są. Z tym że nie muszą być, a to różnica. Mogą istnieć wszechświaty strunowe z większą ilością wymiarów przestrzennych, tylko że ich powstanie jest skrajnie nieprawdopodobne jeśli początek jest opisywany przez kondensat gazu strunowego - tylko 3 duże wymiary przestrzenne są w stanie się nadąć.
To właśnie M-teoria pokazała że teoria strun jest unikalna, a dotychczasowe "różne" teorie należy rozumieć podobnie jak różne mapy dla tej samej rozmaitości.
Najzabawniej musiała wyglądać sytuacja osób które aktywnie tworzyły alternatywną dla teorii strunowych Supergrawitację
Jak to mówią psy szczekają a karawana jedzie dalej - postęp nie odbywa się na forach internetowych
Jak na razie jest to gra do zera - nikt nie pokazał że teoria strun nie może opisywać rzeczywistości.
peceed, 26 października 2021, 14:38
Teoria nie ma przewidywać tylko być zgodna z doświadczeniem. Oczekiwanie "przewidywania" nowych zjawisk to naiwność i historyczna naleciałość.
Ja niczego nie szukam. Ekscytacja to naturalne zjawisko u osób ciekawych świata. Wszelkie nowe informacje które istotnie zmieniają oczekiwany obraz rzeczywistości powinny być tak odbierane, to piękne uczucie pozwala przebudować model rzeczywistości w mózgu.
thikim, 4 listopada 2022, 11:59
Warto obejrzeć jak Penrose i Sabina jadą z Kaku i przy okazji ze zwolenników teorii strun i multiwersum bo o tym jest ta dyskusja.
Penrose: w ogóle nie rozumiem o czym mówisz
Jak obejrzycie to zobaczycie jak wygadany jest Kaku, ile potrafi słów wcisnąć bez związku z tematem jako dowód czy dla teorii strun czy dla multiwersum, ale jego argumenty są trochę jak jakiejś kwantowej wróżki. Dużo ładnych słów bez jakiegokolwiek logicznego związku. Stąd najczęstsze odpowiedzi Penrosa to że nie rozumie o czym Kaku mówi
Sabina jest ostrzejsza i dopytuje co Kaku miał na myśli. A Kaku zręcznie (bo mówcą jest dobrym) uchyla się cały czas od podania jakichkolwiek konkretów.