Katedrę zbudowaną z polecenia 1. króla Portugalii "gryzie" nieznany dotąd gatunek grzyba
Starą Katedrę w Coimbrze (port. Sé Velha de Coimbra), jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków architektury romańskiej w Portugalii, niszczy wolno rosnący, czarny grzyb. Strzępki wpijają się w kamień i prowadzą do powstawania pęknięć. Oprócz tego produkują polisacharydy, które wyzwalają erozję. W wyniku prac wielodyscyplinarnego zespołu ustalono, że to nieznany dotąd gatunek MCBF (od ang. microcolonial black fungi).
MCBF są oporne na trudne warunki środowiskowe, w tym ekstremalne temperatury, silne promieniowanie, susze czy niską dostępność składników odżywczych. Nic więc dziwnego, że stanowią twardy orzech do zgryzienia dla konserwatorów.
João Trovão z Uniwersytetu w Coimbrze stwierdził, że grzyb należy do zupełnie nowej rodziny Aeminiaceae. Nową rodzinę, nowy rodzaj i nowy gatunek (Aeminiaceae fam. nov., Aeminium gen. nov. i Aeminium ludgeri sp. nov.) opisano na łamach MycoKeys.
By zdefiniować nową grupę, najpierw naukowcy zeskrobali za pomocą sterylnego skalpela próbki wapienia dolomitowego o powierzchni ok. 3 cm2 (pobrano je ze zniszczonego dzieła sztuki z kaplicy św. Marii).
Wszystkie procedury wykonano, oczywiście, za pozwoleniem Direcção Regional de Cultura do Centro i pod nadzorem techników z katedry.
Z próbek wyekstrahowano DNA. Później wykonano PCR (powielanie łańcuchów DNA) i sekwencjonowanie.
Naukowcy podejrzewają, że nieznane dotąd grzyby przybyły do Sé Velha de Coimbra razem z wapieniem budowlanym, pochodzącym z kopalni z pobliskich regionów Ançã i Portunhos. Podobne kamienne struktury eksportowano i wykorzystywano np. w niektórych postaciach z przedstawień ołtarzowych w starym klasztorze św. Klary (w XV w. mistrz Pero wykonał je dla żony księcia Coimbry Pedra - hrabiny Urgel Izabeli), a także w portalu Szpitala Królewskiego w Santiago de Compostela.
Obecnie grzyby te są uznawane za endemiczne dla kopalni wapienia z Półwyspu Iberyjskiego (niewykluczone jednak, że dalsze próbkowanie rozszerzy zasięg geograficzny i ekologiczny). Jako typowe grzyby naskalne, tworzą one mikrokolonie. Ponieważ uznaje się je za główną przyczynę biodeterioracji, konieczne jest rozszerzenie wiedzy nt. ich bioróżnorodności oraz unikatowych cech biologicznych, ekologicznych i fizjologicznych.
Budowa Starej Katedry w Coimbrze rozpoczęła się po bitwie pod Ourique w 1139 r. Zwycięski hrabia Alfons I zaczął się wtedy tytułować pierwszym królem Portugalii i ustanowił stolicę w Coimbrze.
Komentarze (2)
KONTO USUNIĘTE, 29 stycznia 2019, 21:45
Niszczy, hmm... od momentu zawleczenia zarazy, czyli od 1139r i wg Wiki "Katedra do dziś zachowała się w prawie nienaruszonym stanie," Ale nic dziwnego, skoro ten pasożyt budowlany jest "odporny na niską dostępność składników odżywczych" więc po prostu głoduje i tylko wegetuje, skoro żarcia mu brakuje.
PawelDd, 30 stycznia 2019, 08:19
kurcze, nie myslalem, ze jest mozliwe, by grzyb wciskał się w kamien i go rozsadzal.
szkoda katedry, calkiem ladna
tak sobie mysle, ze to jest naprawdę dziwne, ze sa rejony, w których zabytki, jak omawiana katedra są ratowane za wszelką cene i zwraca się uwage, bada, nawet takie rzeczy, jak ten czarny grzyb. Z drugiej strony, są też miejsca na swiecie, gdzie celowo niszczy się tysiącletnie zabytki w imie jakichś idei, czy religii, jak np Swiatynia w Palmirze w Syrii.