Za kilkanaście miesięcy zaczną obowiązywać nowe reguły polskiej pisowni
Rada Języka Polskiego ogłosiła, że od 1 stycznia 2026 roku w życie wejdzie kilka zmian w polskiej pisowni. Zmiany te dotyczą niektórych zasad używania wielkich i małych liter, pisowni łącznej lub rozdzielnej oraz używania łącznika. Celem zmian jest ujednolicenie zasad oraz ułatwienie ich nauczenia się i stosowania. Zmiany wejdą w życie za kilkanaście miesięcy, pozostało więc sporo czasu, by przyswoić sobie nowe zasady.
Warto więc zapamiętać, że od stycznia 2026 roku przymiotniki od nazw własnych zakończone na -owski (np. chopinowski) będziemy zawsze pisali małą literą. Natomiast nazwy mieszkańców utworzone od nazw geograficznych – zawsze wielką literą. Zatem zarówno nazwa mieszkańca stolicy Włoch, jak i obywatela Imperium Romanum będzie zapisywana Rzymianin. Dowolność będziemy zaś mieli przy zapisywaniu przymiotników utworzonych o imion, a zakończonych na -owy, -in(yn) oraz -ów. Poprawne będą więc formy Jackowe dzieci, Zosina lalka, jak i jackowe dzieci oraz zosina lalka. Wielką lub małą literą będziemy mogli też pisać nieoficjalne nazwy etniczne, na przykład makaroniarz lub Makaroniarz.
Wielką literą będziemy zapisywali też nazwy pojedynczych egzemplarzy wyrobów przemysłowych, niezależnie od tego, czy chodzi o firmę i markę, czy o konkretny egzemplarz. Napiszemy zatem zarówno ciężarówka marki Ford, jak i przed domem stoi czerwony Ford. Wielka litera będzie też obowiązywała przy wszystkich członach nazw własnych, również geograficznych. Zatem obowiązywać będzie pisownia Wyspa Uznam, Półwysep Hel oraz nazw obiektów topograficznych (Aleja Róż, Park Kościuszki, Plac Zbawiciela, Kościół Mariacki). Jedynie wyraz ulica będzie pisany małą literą: ulica Józefa Piłsudskiego.
Zmiany zajdą też w pisowni partykuły nie z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi. Również w stopniu wyższym i najwyższym. Zatem napiszemy nielepszy, nielepiej. Obowiązkowy będzie też zapis łączny nie z imiesłowami odmiennymi, bez względu na ich znaczenie (niepalący, nieumyty). Łącznie będziemy pisać wyrażenia takie jak półżartem, półserio a także cząstki niby- i quasi- z wyrazami pisanymi małą literą (nibyartysta, quasiopiekun).
Rada zdecydowała się rozdzielić cząstki -bym, -byś, -by, -byśmy od spójników. Będziemy więc pisać Zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry. Dopuszczalna będzie rozdzielna (obok łącznej) pisownia cząstek super-, ekstra-, eko-, wege-, mini- i podobnych. Nie popełni więc błędu ten, kto napisze superpomysł, ani zwolennik formy super pomysł. Dozwolona zostanie też wariantywna pisownia (z łącznikiem, przecinkiem lub spacją) wyrażeń typu tuż-tuż. Będziemy mogli napisać tak, jak obecnie, ale również tuż, tuż oraz tuż tuż.
Zmian czeka nas więcej, a z wszystkimi można zapoznać się na stronie Rady w załączniku nr 1 do komunikatu z dnia 10 maja 2024 roku. Natomiast w załączniku nr 2 zebrano
Komentarze (2)
Jotgie, 15 maja 2024, 18:59
DUŻYCH i małych liter. Wielki to jest np. kompozytor
"A" - to jest duża litera/
"a" - to jest mała litera.
nantaniel, 16 maja 2024, 00:12
Bzdury wypisujesz. Oba określenia są poprawne. Wybór konkretnego to wyłącznie kwestia preferencji. Coś ci dzwoni, ale nie wiesz, w którym kościele - błędem jest napisanie "z wielkiej/dużej litery".