Ludzie pokonywali otwarte morze już ponad milion lat temu
Rozprzestrzenianie się wczesnych homininów poza kontynentalną Azję Południowo-Wschodnią to najstarszy przypadek przekraczania otwartego morza przez naszych przodków i krewniaków. Dotychczas najstarszymi śladami homininów w Wallacei były kamienne artefakty z Flores sprzed około 1,02 miliona lat. Wiemy też, że ponad 700 tysięcy lat temu homininy mogły dotrzeć na Luzon na Filipinach. Artykuł, opublikowany właśnie na łamach Nature, wskazuje, że wcześni ludzie trafili na Sulawesi (Celebes) w tym samym czasie, co na Flores, a być może zasiedlili tę wyspę znacznie wcześniej.
Wallacea to biogeograficzny region obejmujący centralną Indonezję, z takimi wyspami jak Sulawesi (Celebes), Lombok, Timor czy Halmahera. Wyspy te leżą pomiędzy Borneo, Jawą i Bali na zachodzie, a wybrzeżami Australii i Nowej Gwinei na wschodzie. Dotarcie do Wallacei wymaga pokonania głębokich otwartych wód oceanicznych.
Podczas badań na stanowisku Calio na Sulawesi znaleziono siedem kamiennych artefaktów z lokalnego krzemienia – od drobnych odłupków po większe formy, w tym retuszowany odłupek wykonany techniką Kombewa, która pozwalała uzyskać odłupki o wyjątkowo ostrych krawędziach, przydatne jako skrobaczki czy noże. Analiza technologiczna wskazuje na stosowanie prostych, ale świadomych metod obróbki.
Analiza paleomagnetyczna – datowanie skał wykorzystujące fakt, że pole magnetyczne Ziemi zmienia się w czasie – wykazała, że warstwa z narzędziami musi być starsza niż 773 tys. lat. Z kolei datowanie fragmentów szczęki z zębami wymarłego ssaka Celebochoerus z rodziny świniowatych dały średni wynik 1,26 mln +/- 0,22 mln lat. Szczątki zwierzęcia znaleziono w warstwie nad najniższą warstwą z kamiennymi wytworami ludzkich rąk. Na tej postawie stwierdzono, że homininy przebywały w tym miejscu co najmniej 1,02 miliona lat temu, a być może byli tu już 1,48 miliona lat temu.
Odkrycia z Calio sugerują, że homininy mogły dotrzeć na Sulawesi w tym samym czasie, co na Flores, a być może wcześniej. Jest to istotne w kontekście dyskusji o najstarszych migracjach ludzi w rejonie Wallacei, wymagających przepraw przez otwarte morze. Wcześniejsze znaleziska z Flores (co najmniej 1,02 mln lat) i Luzonu (ok. 709 tys. lat) wskazywały na zdolność wczesnych homininów do pokonywania barier wodnych. Calio to kolejny punkt na mapie tych pradawnych migracji.
To odkrycie rodzi pytania o to, kim byli ci pierwsi mieszkańcy Sulawesi. W regionie znane są szczątki Homo floresiensis i Homo luzonensis, ale brak bezpośrednich dowodów pozwalających przypisać znaleziska z Calio do konkretnego gatunku. Możliwe, że byli to przedstawiciele Homo erectus lub ich bliscy krewni, którzy dotarli na wyspę w wyniku świadomej ekspansji bądź przypadkowo zaniesieni przez morze.
Badania z Calio, łączące zaawansowane metody geochronologiczne z analizą technologiczną artefaktów, pokazują, że historia zasiedlenia wysp Wallacei jest znacznie dłuższa i bardziej złożona, niż dotąd przypuszczano. Wyniki te nie tylko przesuwają granicę obecności człowieka w tej części świata, ale także wzmacniają hipotezę o wczesnym rozprzestrzenianiu się homininów drogą morską, na setki tysięcy lat przed pojawieniem się Homo sapiens w regionie.
Komentarze (0)