Kręcą głową na nie?

Sfilmowano szympansy karłowate, znane też jako bonobo, które komunikowały niezgodę, kręcąc głową jak ludzie. Małpy potrząsały głową, chcąc zapobiec działaniom innych, które z różnych względów im się nie podobały, np. zabawom młodych z jedzeniem.

Studium niemieckich naukowców - Christel Schneider i doktora Josepa Calla z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka oraz dr Katji Liebal z Wolnego Uniwersytetu Berlina – ukazało się w piśmie Primates.

Schneider opowiada o nagraniu z lipskiego zoo, na którym matka wyraża swoje niezadowolenie z zachowania niemowlęcia (młode bawi się pożywieniem). Ulundi próbuje powstrzymać swoje dziecko, Luizę, by przestało dokazywać z kawałkiem pora. Samiczka nie reaguje na wysiłki matki, aż ta zaczyna kręcić głową, patrząc w kierunku niesfornego potomka. Ostatecznie Ulindi wyrzuca warzywo, a Luiza nadal po nie z uporem sięga.

Bonobo (Pan paniscus) i szympansy często kiwają głową lub ją pochylają, by przekazać jakiś komunikat pozostałym członkom stada. Szympansy karłowate potrząsają głową, by nawiązać kontakt i zaprosić np. do zabawy. Niemcy jako pierwsi zaobserwowali jednak potrząsanie głową w kontekście negatywnym, a więc nie zachęcające do czegoś, ale powstrzymujące.

Zespół dokonał przełomowych obserwacji, prowadząc badania nad komunikacją niemowląt dużych małp. W tym celu analizowano gesty bonobo, szympansów, goryli i orangutanów z 6 europejskich ogrodów zoologicznych. Potrząsanie głową "na nie" odnotowano u 4 osobników w 13 różnych sytuacjach.

Obecnie prymatolodzy uważają, że bonobo posługują się bardziej rozbudowanym repertuarem ruchów głową od szympansów zwyczajnych. Wypracowały go, ponieważ żyją w grupach o skomplikowanej strukturze społecznej. Ostrzegające przeczenie może więc stanowić punkt wyjścia do negocjacji.

Niemcy podkreślają, że nie da się na 100% stwierdzić, że potrząsanie głową rzeczywiście oznacza nie, ale wg nich, jak dotąd to najlepsze wyjaśnienie tego zjawiska. Niewykluczone, że opisane zachowanie stanowi prymitywną formę naszego kręcenia głową.

bonobo szympans karłowaty Christel Schneider przeczenie kręcenie głową