Mrówka z całkowitym wewnętrznym odbiciem

| Nauki przyrodnicze

Grzbietowe włoski saharyjskich srebrnych mrówek (Cataglyphis bombycina) odbijają światło, dzięki czemu owady radzą sobie z gorącem na pustyni. To pierwsza sytuacja, gdy udało się wykazać, że całkowite wewnętrzne odbicie [zjawisko wykorzystywane w pryzmatach i światłowodach] determinuje kolor organizmu - podkreśla dr Serge Aron z Wolnego Uniwersytetu Brukselskiego.

Naukowcy posłużyli się skaningowym mikroskopem elektronowym (SEM). Obserwowali, co się dzieje, gdy światło dociera do włosków. Autorzy publikacji z pisma PLoS ONE porównywali też mrówki z włoskami z owadami ogolonymi miniaturowym skalpelem (mierzono odbicie światła oraz prędkość nagrzewania pod wpływem symulowanego promieniowania słonecznego).

Okazało się, że owłosione C. bombycina odbijały niemal 10 razy więcej światła, a podczas symulacji ich temperatura była do 2 st. Celsjusza niższa.

Badania pod mikroskopem wykazały, że włoski są pofałdowane i mają trójkątny przekrój. Biolodzy wspominają, że związany z całkowitym wewnętrznym odbiciem srebrny połysk prawdopodobnie odpowiada za kamuflaż i komunikację. Ponieważ ograniczone pochłanianie ciepła chroni przed przegrzaniem, by robić swoje, C. bombycina nie potrzebują nocy. Robotnice wychodzą z gniazda w najgorętszej części dnia - około południa - kiedy temperatury przekraczają 50 stopni. Szukają wtedy ciał zwierząt, które zmarły w wyniku przegrzania. Ograniczając aktywność do tych godzin, unikają swoich głównych wrogów - jaszczurek (te ostatnie przeczekują upał w ukryciu).

C. bombycina mają o wiele dłuższe odnóża niż inne mrówki. Dzięki temu ich korpus znajduje się dalej od nagrzanej ziemi. Mogą też bardzo szybko biegać, co dodatkowo wspomaga chłodzenie.

całkowite wewnętrzne odbicie saharyjska srebrna mrówka Cataglyphis bombycina włoski dr Serge Aron