Konflikty z matką w wieku szkolnym utrudniają znalezienie celu w dorosłym życiu

Dzieci, które we wczesnych latach szkolnych mają więcej konfliktów z matką, mogą później mieć więcej problemów ze znalezieniem celu w życiu.

Jednym z przesłań tych badań jest stwierdzenie, że droga do życia mającego swój cel zaczyna się bardzo wcześnie, dużo wcześniej, nim człowiek zaczyna rozważać życiowe cele, mówi profesor Patrick Hill, współautor badań z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis. Nasze badania pokazały, że na późniejsze poczucie celowości życia największy wpływ ma to, jak dziecko postrzega konflikt oraz swoją relację z matką. Na potrzeby badań poczucie celowości życia zdefiniowano jako wiarę w to, że ma się stabilny, dalekosiężny cel, który organizuje i stymuluje zachowania oraz cele pośrednie, umożliwiając osiągnięcie celu głównego.

Poczucie celu w życiu jest ważne nie tylko, by wyznaczać cele pośrednie czy wybrać ścieżkę zawodową, ale również odgrywa kluczową rolę w usamodzielnieniu się dziecka i nabyciu umiejętności potrzebnych w codziennym życiu, takich jak gotowanie, niewydawanie więcej pieniędzy, niż się zarabia czy wykupienie ubezpieczenia.

Powyższe badania są jednymi z pierwszych, które wykazały długoterminowy związek pomiędzy tym, jak człowiek opisuje swoje doświadczenia z wczesnego dzieciństwa, a tym, czy czuje, iż ma cel w życiu.

Tam, gdzie we wczesnym dzieciństwie pojawia się konflikt z ojcem, dzieci odczuwają go negatywnie. Jednak znacznie silniejszym negatywnym odczuciem jest wczesny konflikt z matką. Ten z ojcem też odgrywa rolę, gdyż zmniejsza satysfakcję z późniejszego życia. I ponownie, także w przypadku konfliktu z ojcem wpływ na późniejsze życie ma wyłącznie to, jak konflikt ten postrzega dziecko. To właśnie perspektywa dziecka jest najsilniejszym czynnikiem pozwalającym przewidzieć jego przyszłe życie. Gdy konflikt rozważamy z perspektywy rodziców, jest to słaby prognostyk późniejszego życia dziecka.

Wyniki opisywanych poniżej badań pochodzą z długoterminowego studium prowadzonego w stanie Oregon. Wzięło w nich udział 1074 studentów (50% stanowiły kobiety) i ich rodziców. Wszyscy badani mieli opowiedzieć o konfliktach pomiędzy nimi, jakie miały miejsce pomiędzy 1. a 5. klasą szkoły podstawowej dziecka.

Ankietowanym zadano serię pytań, na które trzeba było odpowiedzieć "tak" lub "nie", np. "często razem żartowaliśmy", "lubiliśmy ze sobą rozmawiać", "nigdy się razem nie bawiliśmy", oraz pytań z większą liczbą opcji do wyboru, takich jak "byliśmy na siebie źli"; w tym przypadku należało wybrać spośród "co najmniej raz dziennie", "trzy razy w tygodniu" i "często".

W kolejnych latach uczestnicy studium byli badani pod kątem satysfakcji z życia oraz postrzeganego przez siebie poziomu stresu. Badania prowadzono do czasu, aż dziecko osiągnęło wczesną dorosłość (21–23 lata). Poczucie celowości życia kontrolowano za pomocą pytań w rodzaju: "mam cel w życiu", "moje plany na przyszłość są zgodne z moimi prawdziwymi zainteresowaniami i wartościami". Ponadto badanych pytano o to, ile razy w ciągu ostatniego miesiąca czuli, że nie kontrolują ważnych elementów swojego życia oraz na ile pewnie się czują podczas rozwiązywania osobistych problemów.

Na podstawie tak zgromadzonych danych określono związek pomiędzy tym, jak dziecko postrzega swoje relacje z rodzicami, z jego postawą wobec życia w momencie, gdy wkracza w dorosłość.

W literaturze specjalistycznej mamy coraz więcej dowodów na to, że poczucie celu życiowego jest czym więcej, niż tylko satysfakcją z życia i brakiem stresu. W naszych badaniach byliśmy w stanie rozłożyć to na czynniki pierwsze i dostrzec wyraźny związek pomiędzy konfliktem z rodzicami a poczuciem celowości życia, mówi współautorka badań Leah Schultz.

cel w życiu celowość relacje dziecko matka konflikt Patrick Hill Leah Schultz