Wyłączenie jednej kopii genu obniża cholesterol i chroni przed zawałem

| Medycyna
oedipusphinx — — — — theJWDban (Karl-Ludwig Poggemann), CC

Rzadkie mutacje genu NPC1L1 wiążą się z niższym poziomem złego cholesterolu LDL i obniżonym o połowę ryzykiem zawału serca. Co ważne, istnieje już lek ezetymib, który obiera na cel właśnie NPC1L1.

Dziedziczymy dwie kopie większości genów - po jednej od każdego z rodziców. Ostatnio naukowcy z kilku amerykańskich instytucji zauważyli, że osoby z jedną nieaktywną kopią NPC1L1 wydają się zabezpieczone przed wysokim poziomem złego cholesterolu LDL i chorobą niedokrwienną serca.

Kiedy ludzie mają niedziałającą jedną kopię genu, jest trochę tak, jakby przez całe życie przyjmowali lek, który go hamuje - uważa dr Nathan O. Stitziel, kardiolog ze Szkoły Medycznej Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis.

Naukowcy przejrzeli dane genetyczne z badań klinicznych, szukając osób, u których mutacja całkowicie wyłączyła NPC1L1. Przekopawszy się przez dane ok. 113 tys. ludzi, autorzy publikacji z The New England Journal of Medicine natrafili na 82 osoby z mutacją wyłączającą tylko jedną kopię NPC1L1. U nikogo nie stwierdzono dwóch nieaktywnych kopii NPC1L1. Zespół szacuje, że jedna nieaktywna wersja genu występuje u 1 człowieka na 650.

Okazało się, że badani z jedną działającą kopią NPC1L1 mieli poziom cholesterolu LDL średnio o 12 mg na decylitr niższy niż populacja ludzi z dwiema funkcjonującymi wersjami genu. Ok. 10-proc. spadek stężenia LDL jest porównywalny do spadków występujących przy leczeniu ezetymibem. Poza tym stwierdzono, że dla ludzi z nieaktywną jedną kopią genu charakterystyczne jest obniżone o połowę ryzyko choroby niedokrwiennej serca.

Amerykanie stwierdzili, że osoby z tymi rzadkimi mutacjami nie różnią się od szerszej populacji pod względem ciśnienia, wskaźnika masy ciała czy wskaźnika cukrzycy.

Takie działające ochronnie mutacje [...] są skarbnicą wiedzy o ludzkiej biologii. Mogą wskazać podłoże choroby i ważne cele dla leków - podkreśla Sekar Kathiresan z Instytutu Eli i Edythe Broadów.

W odróżnieniu od statyn, które blokują produkcję cholesterolu przez organizm, ezetymib hamuje wchłanianie egzogennego cholesterolu w jelicie, hamując białko NPC1L1. Prawdopodobnie naśladuje to sytuację dysponowania tylko jedną działającą kopią genu.

Jest pewne, że ezetymib jest lekiem hipolipemicznym, nie wiadomo jednak, czy zmniejsza on również ryzyko choroby serca. Omawiane studium nie pozwala wyciągnąć bezpośredniego wniosku na ten temat, choć sugeruje, że tak mogłoby być. Otwarte pozostaje [też] pytanie, czy ezetymib to najlepszy sposób obierania na cel NPC1L1 - opowiada Stitziel, dodając, że wątpliwości powinien pomóc rozstrzygnąć test kliniczny IMProved Reduction of Outcomes: Vytorin Efficacy International Trial (IMPROVE-IT).

cholesterol LDL poziom choroba niedokrwienna serca ryzyko NPC1L1 mutacja Nathan O. Stitziel Sekar Kathiresan