Z 6 kategorii emocji zrobiło nam się aż 27

Nowe badanie naukowców z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley pokazuje, że ludzkie emocje można przypisać nie do 6, jak dotąd zakładano, ale do 27 kategorii.

Przez długi czas sądzono, że emocje można przypisać do 6 uniwersalnych kategorii: szczęścia, smutku, złości, zaskoczenia, strachu i obrzydzenia. Gdy jednak za pomocą nowych modeli statystycznych przeanalizowano reakcje 853 kobiet i mężczyzn na wywołujące emocje klipy, zidentyfikowano aż 27 kategorii. Amerykanie stworzyli też wielowymiarową, interaktywną mapę, na której widać, jak są one połączone.

Odkryliśmy, że trzeba 27, a nie 6 unikatowych wymiarów, by rzetelnie opisać wszystkie reakcje na filmy - opowiada prof. Dacher Keltner.

Co więcej, emocje nie są wcale odizolowanymi wyspami, bo między nimi można wyróżnić płynne przejścia.

Nie otrzymujemy na mapie ograniczonych skupisk emocji, bo wszystko jest połączone. Doświadczenia emocjonalne są o wiele bogatsze i bardziej zróżnicowane niż wcześniej sądzono - podkreśla Alan Cowen.

W ramach online'owego eksperymentu grupa 853 kobiet i mężczyzn oglądała losową próbkę niemych 5-10-s filmów, które miały wywoływać szeroką gamę emocji. Naukowcy zebrali aż 2.185 klipów. Przedstawiały one narodziny, śluby i oświadczyny, śmierć i cierpienie, pająki, węże, wpadki, ryzykowne ewolucje, akty seksualne, katastrofy naturalne czy cuda natury.

Trzy osobne grupy badanych oglądały sekwencje filmów. Po każdym klipie należało wypełnić sprawozdanie.

Pierwsza grupa swobodnie opisywała stany emocjonalne pojawiające się po każdym z 30 nagrań. Ich odpowiedzi odzwierciedlały całe bogactwo stanów emocjonalnych [...].

Druga grupa miała ocenić, w jakim stopniu poszczególne nagrania wywoływały u nich podziw, uwielbienie, uznanie piękna, rozbawienie, złość, lęk, grozę, zakłopotanie, znudzenie, spokój, mętlik, pogardę, pragnienie, rozczarowanie, obrzydzenie, ból empatyczny, oczarowanie, zazdrość, podekscytowanie, strach, poczucie winy, zgrozę, zainteresowanie, radość, nostalgię, dumę, ulgę, romantyczność, smutek, satysfakcję, pożądanie, zaskoczenie, sympatię i triumf. Reakcje ochotników okazały się zbieżne: każdorazowo ponad połowa z nich wspominała o tej samej kategorii emocji.

Trzecia grupa oceniała swoje reakcje emocjonalne na 12 filmów na skali od 1 do 9 (krańce skali tworzyły dychotomie w rodzaju: dominacja vs. uległość, podniecenie vs. spokój itp.).

Wyniki pokazały, że ochotnicy reagują na filmy tak samo bądź podobnie. Dane pozwoliły naukowcom zidentyfikować 27 unikatowych kategorii emocji. Za pomocą modelowania statystycznego i technik wizualizacji reakcje na wideo zorganizowano w semantyczny atlas ludzkich emocji (każdej z 27 kategorii przypisano inny kolor).

emocje 27 kategorii Dacher Keltner Alan Cowen