Niebezpieczna toksyna w jadalnym grzybie

| Nauki przyrodnicze
Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0

W uznawanej za jadalną gąsce ziemistoblaszkowej (gąsce ziemistej) znaleziono niebezpieczną, potencjalnie śmiertelną truciznę. Chińscy naukowcy, którzy dokonali odkrycia, sądzą, że znaleźli substancję odpowiedzialną za rozwój rabdomiolizy. Chorobę tę, która prowadzi do uszkodzenia nerek, powiązano przed 15 laty we Francji ze spożyciem gąski zielonej. Jednak Chińczycy wyizolowali niebezpieczną truciznę ze spokrewnionej z nią gąski ziemistoblaszkowej.

Przed laty myszom laboratoryjnym podawano gąskę zieloną i na tej podstawie stwierdzono, że to ten grzyb jest odpowiedzialny za rabdomilizę. Jednak od tamtej pory nie próbowano zidentyfikować substancji, która powoduje chorobę.

Liu Jikai z Instytutu Botaniki Kunming Chińskiej Akademii Nauk zebrał we Francji gąski zielone i gąski ziemistoblaszkowe. Wraz z kolegami wyizolował z gąski ziemistoblaszkowej 15 związków chemicznych, z których dwa wykazywały toksyczność zabijając myszy w dawkach 63,7 i 88,3 miligramy na kilogram masy ciała.

To dwa związki o średniej toksyczności. Możliwe zatem, że działają razem, być może z innymi niezidentyfikowanymi jeszcze toksynami, i wspólnie powodują śmiertelną rabdomilizę - mówi Liu. Jego zdaniem do śmiertelnego zatrucia może dojść po codziennym spożywaniu gąski ziemistoblaszkowej przez wiele dni. Na szczęście grzyb ten jest spożywany zwykle w małych ilościach.

Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0

Kimikio Hashimoto z Uniwersytetu Farmaceutycznego Kioto nie zgadza się jednak z wnioskiem, że za zatrucia przypisywane dotychczas gąsce zielonej odpowiada gąska ziemistoblaszkowa. Zwraca uwagę, że do zatruć gąską zieloną doszło we Francji i w Polsce. Chińskie badania wiążą z zatruciami gąskę ziemistoblaszkową zebraną we Francji, co nie wyklucza, że w Polsce za zatrucia odpowiedzialna jest gąska zielona. Tym bardziej, że oba grzyby różnią się od siebie, a ofiary mówiły o spożywaniu gąski zielonej. Z kolei toksykolog Li Taihui z Instytutu Mikrobiologii Guangdong podkreśla, iż badania Liu pokazują, jak skomplikowana jest toksykologia grzybów. Trujący grzyb może zawierać różne typy toksyn, a toksyna może mieć różną siłę działania w zależności od czynników środowiskowych - zauważa. Bardzo ważne jest zatem określenie poziomu toksyczności wynikającego z konsumpcji różnych ilości i różnych kombinacji toksyn w grzybach - dodaje.

Autor:

Źródło: Scientific American

gąska ziemistoblaszkowa gąska zielona toksyna