W RPA odkryto najstarszy rysunek wykonany przez H. sapiens

W jaskini Blombos w RPA znaleziono najstarszy rysunek wykonany ręką Homo sapiens. Trzy czerwone linie przecinające sześć linii zostały narysowane przed około 73 000 lat na kawałku konglomeratu krzemionkowego. Rysunek jest starszy o co najmniej 30 000 lat od podobnych znanych dotychczas zabytków.

Prace archeologiczne w jaskini Blombos trwają od 1991 roku. Jaskinia zawiera zarówno materiał sprzed 100 000 – 70 000 lat czyli ze środkowej epoki kamienia, jak i ten liczący sobie 2000 – 300 lat, a więc pochodzący z później epoki kamienia.

Niezwykły rysunek został odkryty przez doktora Lucę Pollarolo, który w laboratorium szczegółowo przeglądał tysiące podobnych kamiennych odłamków wydobytych z Blombos. Gdy zauważył linie, które nie pasowały do niczego, co wcześniej znaleziono w jaskini, powstało pytanie, czy stanowią one naturalną część kamienia, czy też zostały do niego dodane.

Po badaniach za pomocą mikroskopów optycznego elektronowego oraz spektroskopii ramanowskiej, naukowcy doszli do wniosku, że linie dodano do kamienia. Następnie przystąpili do eksperymentów, mających na celu wykazanie, w jaki sposób one powstały. Okazało się, że linie wykonano kredką ochrową, której końcówka miała od 1 do 3 milimetrów szerokości. Gwałtowne urwanie się linii na krawędzi kamienia to znak, że były one częścią większego, być może bardziej złożonego, rysunku.

Przed tym odkryciem archeolodzy byli przekonani, że pierwsze celowo nanoszone symbole pojawiły się przed około 40 000 lat w Europie, gdy przybył tam Homo sapiens. Ostatnie badania w Afryce, Europie i Azji, w których nasz zespół często bierze udział, wskazują, że symbole musiały pojawiać się znacznie wcześniej, mówi profesor Christopher Henschilwood, który jest szefem zespołu badającego jasknię Blombos.

Najstarszym znanym grawerunkiem jest wzór zyg-zaka znaleziony ma muszli z Trinil na Jawie. Muszlę odkryto w warstwach, których wiek określono na 540 000 lat. Niedawno ukazał się artykuł, którego autorzy informowali o odkryciu w trzech jaskiniach na Półwyspie Iberyjskim rysunków. Liczą one sobie 64 000 lat, więc są dziełem neandertalczyków. Linie z Blombos to zatem najstarszy znany nam rysunek wykonany ręką H. sapiens.

Warstwa, w której znaleziono odłamek ozdobiony rysunkiem zawiera również inne wskazówki, dowodzące, że mieszkańcy jaskini byli zdolni do symbolicznego myślenia. Archeolodzy odkryli tam zarówno muszle pokryte ochrą, jak i kawałki ochry, na którego wyżłobiono abstrakcyjne wzory. Niektóre z nich przypominają linie z kamiennego odłupka.

To dowód, że wczesny Homo sapiens wykorzystywał różne techniki do uwiecznienia tych samych symboli na różnych materiałach. Odkrycie to wspiera hipotezę mówiącą, że mamy tutaj do czynienia z symbolicznymi znakami, które są istotnym elementem kultury i zachowania Homo sapiens, dodaje Henshilwood.

jaskinia Blombos RPA rysunek Homo sapiens