Kaszrut dla niezaawansowanych

premasagar, CC

Kaszrut to, w najprostszym tego słowa znaczeniu, zbiór zasad religijnego prawa żydowskiego dotyczących żywności. Jego rdzeń (konstrukcja słów w języku hebrajskim opiera się na rdzeniach spółgłoskowych) kaf-szin–resz oznacza "zgodny" i takie jest właściwe tłumaczenie słowa "koszerny". Koszerny, czyli zgodny z prawem żydowskim. Koszerne mogą być naczynia, koszerne może być ubranie, "koszerny" można nawet powiedzieć o człowieku, który żyje zgodnie z zasadami religii żydowskiej.

Kwestie związane z pożywieniem stanowią jeden z najważniejszych elementów życia wyznawców judaizmu. Zasady dotyczące tego, co jest i co nie jest koszerne, znajdują się w Biblii. Głównym źródłem jest Księga Kapłańska, w której wymienione są gatunki zwierząt dozwolonych i niedozwolonych. Zgodnie z biblijnymi zasadami, koszerne ssaki muszą mieć rozdzielone kopyta i muszą przeżuwać pokarm. Tak więc dozwolone jest mięso krów, a zakazane świń, wielbłądów itp. Spośród ryb dozwolone są tylko takie, które mają i łuski, i płetwy, w związku z tym zakazane są wszystkie skorupiaki oraz takie ryby, jak na przykład węgorz i sum. Brak jednej z wymaganych cech dyskwalifikuje zwierzę. Całe ptactwo domowe, czyli np. kury, gęsi i kaczki, jest dozwolone.

W Księdze Rodzaju znajdujemy dość szczególny zakaz – zakaz spożywania nerwu kulszowego. Z tego powodu żydzi nie jedzą zadnich części zwierząt. W Księdze Wyjścia znajduje się zakaz spożywania mleka razem z mięsem: Nie będziesz gotował koźlęcia w mleku matki jego (23,19), a w Księdze Kapłańskiej zakaz spożywania krwi: Gdziekolwiek będziecie mieszkać, nie wolno wam spożywać żadnej krwi: ani krwi ptaków, ani krwi bydląt (7,26). Zakazane jest jedzenie wszelkiego robactwa, dlatego przed przygotowaniem posiłku należy dokładnie sprawdzać wszystkie owoce i warzywa, przesiewać mąkę i kasze.

Uzasadnienie dla wszystkich tych zasad, jakie satysfakcjonuje ortodoksyjnych wyznawców judaizmu, również znajduje się w Starym Testamencie: Ponieważ Ja jestem Pan, Bóg wasz - uświęćcie się! Bądźcie świętymi, ponieważ Ja jestem święty! Nie będziecie plugawić waszych dusz małymi zwierzętami, które pełzają po ziemi. Bo Ja jestem Pan, który wzniósł was z ziemi egipskiej, abym był waszym Bogiem. Bądźcie więc świętymi, bo Ja jestem święty! (Kpł. 11,44-45). Zgodnie z tradycją, na samym początku biblijnej historii ludzkości obowiązywał wegetarianizm. Dopiero po potopie Bóg otwarcie zezwolił na spożywanie zwierząt: Wszystko, co się porusza i żyje, jest przeznaczone dla was na pokarm, tak jak rośliny zielone, daję wam wszystko.

Poza doborem produktów przeznaczonych do jedzenia, ważny jest również sposób ich przygotowania. Mięso koszernego bydła nie nadaje się do jedzenia dla religijnych żydów, jeśli nie pochodzi z rytualnego uboju, czyli szchity. Szochet (rytualny rzeźnik, religijny żyd znający zasady prawidłowego uboju) wyposażony jest w idealnie naostrzony nóż, którego jedynym przeznaczeniem jest właśnie szchita. Ubój rytualny polega na przecięciu aorty zwierzęcia jednym ruchem, pozbawiającym je od razu życia. Po podzieleniu mięsa na części soli się je i płucze wedle ustalonych zasad, a wszystko to ma na celu dokładne oczyszczenie go z krwi. Niegdyś ten etap należał do obowiązków gospodyń, obecnie mięso sprzedawane jest już po przejściu całego procesu solenia i moczenia.

1 2

kaszrut prawa judaizm żydzi