Komarza pamięć wcale nie jest krótka

Polujesz na komary? Jeśli tak, mogą się nauczyć kojarzyć twój zapach z uderzeniami i gdy cię poczują następnym razem, będą cię unikać.

Gdy komary nauczyły się negatywnie kojarzyć zapachy, wywoływało to u nich reakcję awersyjną podobnego stopnia jak DEET, a należy pamiętać, że jest to jeden z najskuteczniejszych środków odstraszających i owadobójczych. Co więcej, komary pamiętają wyuczony zapach przez wiele dni - opowiada Jeffrey Riffell z Uniwersytetu Waszyngtońskiego.

Amerykanie podkreślają, że komary nie gryzą ofiar losowo i że ich preferencje zmieniają się sezonowo - latem żerują na ptakach, a w innych porach roku do menu dołączają też krew ssaków. Pamiętając o tym, Riffell i inni postanowili sprawdzić, jak na preferencje wpływa uczenie.

Na początku naukowcy nauczyli komary kojarzyć zapach danego człowieka albo zwierzęcia (szczura bądź kurczaka) ze wstrząsem mechanicznym. By odtworzyć wibracje i przyspieszenia doświadczane przez komara podczas prób pacnięcia, zastosowano wstrząsarkę. Okazało się, że owady uczyły się bardzo szybko i wykorzystywały zdobyte informacje do określenia kierunku lotu (co ciekawe, nie umiały się nauczyć unikania zapachu kurczaka).

Autorzy artykułu z pisma Current Biology wyjaśniają, że u wielu gatunków zwierząt kluczową rolę w uczeniu odgrywa dopamina. Komary także są od niej zależne - bez receptorów dopaminy uczenie nie zachodziło, a pod nieobecność neuroprzekaźnika rzadziej dochodziło do wyładowywania neuronów w ośrodku węchowym mózgu. Wskutek tego owady w mniejszym stopniu przetwarzały informacje zapachowe i słabiej uczyły się na ich podstawie.

Ustalenie, na jakiej podstawie komary podejmują decyzje, kogo ugryźć i jaką rolę odgrywa w tym uczenie, pomoże w znalezieniu genów i podstaw neuronalnych zachowania. Dzięki temu można by zaś opracować lepsze metody kontroli komarów.

Obecnie naukowcy badają zdolność komarów do zapamiętywania ulubionych gospodarzy. Uważamy, że w obu sytuacjach [awersyjnej i nagradzającej] dopamina odgrywa kluczową rolę.

komary wstrząs mechaniczny skojarzenie zapach unikanie reakcja awersyjna Jeffrey Riffell