Niedawno opisane komórki odpornościowe odgrywają kluczową rolę w paciorkowcowym zespole wstrząsu toksycznego

| Medycyna
VeeDunn, CC

Opisane niedawno komórki odpornościowe MAIT odgrywają ważną rolę w zespole wstrząsu toksycznego wywoływanym przez paciorkowce grupy A.

Gros paciorkowców zaliczanych do grupy A (GAS) wchodzi w skład pojedynczego gatunku – Streptococcus pyogenes. Najczęściej wywołuje on infekcje błon śluzowych górnych dróg oddechowych i skóry. Przeważnie choroby te mają łagodny przebieg i są stosunkowo proste do wyleczenia. Niekiedy jednak zakażenia GAS przybierają postać niebezpiecznych chorób inwazyjnych. Sepsa czy zespół wstrząsu toksycznego rozwijają się szybko i wiążą się z wysoką śmiertelnością.

Zespół wstrząsu toksycznego występuje, gdy bakterie produkują toksyny pirogenne - superantygeny. Prowadzą one do nadmiernej reakcji komórek odpornościowych, które wytwarzają duże ilości cytokin. Okazuje się, że MAIT (ang. mucosal-associated invariant T cells), czyli niezmienne limfocyty T związane z błoną śluzową, odgrywają fundamentalną rolę w odpowiedzi cytokinowej na superantygeny paciorkowców GAS.

Komórki MAIT nie są liczne, ale szybko reagują na GAS, produkując duże ilości cytokin. Nadprodukcja cytokin jest nazywana burzą cytokinową i skutkuje "przeciekaniem" naczyń krwionośnych, niedociśnieniem i niewydolnością narządów - opowiada Johanna Emgård, doktorantka z Karolinska Institutet.

Szwedzi wykazali, że MAIT stanowią główne T-komórkowe źródło IFNγ i TNF podczas wczesnej reakcji na GAS. Wyeliminowanie MAIT spośród komórek jednojądrzastych krwi obwodowej (PBMC) skutkowało obniżoną produkcją całkowitą IFNγ, IL-1β, IL-2 i TNFβ.

Autorzy artykułu z pisma PNAS wykazali także, że u pacjentów z paciorkowcowym zespołem wstrząsu toksycznego w MAIT z krwi obwodowej zachodziła wzmożona ekspresja markerów aktywacji CD69, CD25, CD38 i HLA-DR (porównywano fazę ostrą z fazą rekonwalescencji).

To ważne ustalenie, bo oznacza, że znaleźliśmy nowy potencjalny cel diagnostyczny i terapeutyczny. Ma to szczególne znacznie, jeśli weźmie się pod uwagę charakterystyczny szybki rozwój zespołu szoku toksycznego wywołanego przez GAS. W tym przypadku wczesna diagnoza i leczenie mają krytyczne znaczenie dla osiąganych rezultatów - podsumowuje prof. Anna Norrby-Teglund.

komórki odpornościowe MAIT zespół wstrząsu toksycznego paciorkowce grupy A cytokiny