Na zdrowy rozum. Dlaczego podejmujemy nieracjonalne decyzje

Za ile możesz sprzedać 20-dolarowy banknot? Myślisz: niedorzeczne pytanie! A jednak. Dwudziestodolarowy banknot został zlicytowany za dużo wyższą sumę, niż możemy przypuszczać. Rekordzista dał 204 dolary. Niezależnie kim byli licytujący – studenci na wykładach czy poważni biznesmeni na seminarium – dokładnie tak samo tracili kontrolę nad swoimi reakcjami. Szczegóły tego i innych eksperymentów przybliżających „utratę rozumu” znajdziemy w książce Na zdrowy rozum. Dlaczego podejmujemy nieracjonalne decyzje.

Umiemy przewidywać nadciągający huragan, leczyć choroby, tworzyć skomplikowane technologie, poruszać się w kosmosie. Jednak zapominamy, że pod racjonalną powierzchnią drzemią siły psychologiczne, które sprawiają, że tracimy rozsądek. Tracimy kontrolę nad swoim postępowaniem. Podejmujemy działania, które nie mają nic wspólnego z logiką i rozumem.

Książka Na zdrowy rozum jest wynikiem wieloletniego doświadczenia nabytego przez autorów. Gdy Rom Brafman pisał doktorat z psychologii, Ori Brafman robił MBA. Obydwaj chcieli wiedzieć, co dzieje się w tych momentach, gdy ludzie tracą zdolność logicznego myślenia. Jakie siły rządzą naszą psychiką, kiedy postępujemy bezsensownie? Kiedy stajemy się najbardziej podatni na ich działanie? Jak wpływają na naszą codzienność, relacje w pracy i stosunki rodzinne? Kiedy zaczynają zagrażać naszym finansom, a nawet życiu?

Autorzy odpowiadają na te i na wiele innych pytań dotyczących sił władających umysłem. Pokazują, co zakłóca racjonalne myślenie. Opisują ludzi, którym w zbliżony sposób wyłączył się zdrowy rozsądek. Snują wciągające opowieści, dowodzące nieracjonalnego postępowania. O lekarzach, trenerach NBA i przywódcach państw, o pułapkach owczego pędu i zdania większości. O tym, że we Francji Słońce krąży wokół Ziemi, a Rosjanie specjalnie wprowadzają w błąd graczy w „Milionerach”.

Na podstawie wielu doświadczeń i przykładów pokazują, że choć większość z nas uważa się za osoby rozsądne, to znacznie częściej, niż nam się wydaje, zachowujemy się bezsensownie. Autorzy bardzo obrazowo i jasno opisują różne czynniki, które zaburzają nam racjonalny osąd. Wiedza, jak i praktyczne wskazówki, jakie przekazują, mogą zatrzymać siły odbierające zdrowy rozsądek. Poznając je oraz ich działanie, możemy poprawić nasze życie.

Nie ma osoby, która nie padłaby ofiarą choćby chwilowej utraty rozumu, zatem im lepiej zrozumiemy naturę tego zjawiska, tym łatwiej nam będzie uniknąć nielogicznego zachowania i jego skutków w codziennym życiu. Żebyśmy po fakcie nie musieli się zastanawiać: „Co mi odbiło?”.

Książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Kompania Mediowa 24 lutego 2021 w docenianej przez czytelników serii Inwestuj w siebie.