Wiemy, gdzie i kiedy rozpoczęła się historia metalurgii

Opanowanie procesów metalurgicznych to jedno z najważniejszych osiągnięć w historii ludzkości, które pozwoliło na rozwój zaawansowanych cywilizacji. Specjalistom z Uniwersytetów w Heidelbergu, Londynie i Cambridge udało się odpowiedzieć na pytanie, gdzie i kiedy rozpoczęła się historia metalurgii. Z ich badań wynika, że technologia pozyskiwania metali została najprawdopodobniej opracowana jednocześnie w kilku miejscach.

Niewiele osób wie, że miedź była przetwarzana już w neolicie przed około 10 000 laty na terenach Żyznego Półksiężyca. Jednak, jako że występuje tutaj czysty rodzimy metal, nie możemy mówić o prawdziwych początkach metalurgii, mówi profesor Ernst Pernicka z Uniwersytetu w Heidelbergu. Za początku metalurgii można uznać celowe pozyskanie metalu z rudy.

Przez wiele lat za najstarszy dowód na prowadzenie prac metalurgicznych uznawano żużel pozostały z wytopienia się miedzi, który znaleziono na stanowisku Çatalhöyük. Miejsce to było zamieszkane 7100-6000 lat przed Chrystusem i jest uznawane za jedno z najważniejszych bliskowschodnich stanowisk dotyczących ewolucji ludzkiego osadnictwa. Żużel znaleziono w warstwie datowanej na 6500 lat przed Chrystusem, zatem jest o 1500 lat starszy od innych dowodów na prowadzenie wytopu miedzi. Wydawało się zatem, że historia metalurgii liczy sobie 8500 lat i rozpoczęła się w jedym miejscu, skąd wynalazek powoli się rozpowszechnił.

Najnowsze badania wykazały jednak, że żużel to niezamierzona pozostałość po ognisku. Różni się on bowiem pod względem chemicznym od znalezionych na tym samym stanowisku miedzianych artefaktów wykonanych z czystej miedzi.

Odkrycie pokazuje, że żużel z Çatalhöyük nie jest najstarszym dowodem na opanowanie metalurgii przez człowieka. W związku z tym należy uznać, że najstarsze znane nam dowody pochodzą sprzed około 5000 lat przed Chrystusem z Europy Południowo-Wschodniej oraz Iranu. Proces metalurgiczny, jeden z największych przełomów w historii ludzkości, został zatem opanowany mniej więcej w tym samym czasie w różnych miejscach.

metalurgia wytop metalu Çatalhöyük