Peru: lokalna społeczność odbudowuje inkaski most

| Humanistyka
Gobierno Local Cusco

Wiszący most Q'eswachaka przez ponad 500 lat łączył brzegi rzeki Apurímac, ale z powodu pandemii popadł w ruinę i w marcu się zawalił. Wiejskie społeczności Huinchiri, Chaupibandy, Choccayhuy i Ccollana Quehue odbudowują konstrukcję na tradycyjny inkaski sposób - wyplatając.

Zespoły robotników wystartowały z przeciwległych stron. Balansują na głównych linach rozciągniętych nad rzeką. Zajmują się rozmieszczeniem mniejszych linek między linami pełniącymi funkcję poręczy a kładką.

Gobierno Local Cusco

W zeszłym roku z powodu pandemii mostu nie wzmocniono. To dlatego na początku br. się zawalił - podkreślił miejscowy polityk Jean Paul Benavente García.

Warto dodać, że w 2013 r. UNESCO uznało umiejętności i obrzędy związane z rekonstruowaniem mostu Q'eswachaka za niematerialne dziedzictwo kulturowe.

Mimo że w pobliżu znajduje się współczesny most, mieszkańcy regionu podtrzymują tradycję i corocznie, w czerwcu, odnawiają Queshuachacę. Zbierają się grupy rodzinne. Jedne przygotowują liny z trawy (na miejscu formuje się z nich "kable"), inne zaś maty na podłoże mostu. Niewykluczone, że w przeszłości odbudowa była formą podatku. Obecnie mówi się, że działania te mają na celu m.in. uhonorowanie przodków i Pachamamy (kecz. Matki Ziemi). Umiejętności konieczne do budowy mostu są przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Od czasów prekolumbijskich remont pełnił 2 podstawowe funkcje: wysiłek jednoczył tutejsze społeczności, a przy okazji most mógł nadal spełniać rolę transportowo-komunikacyjną, łącząc oba brzegi rzeki Apurímac. Symbolika odnowy przetrwała do dziś.

Jak napisano na stronie UNESCO, most, uznawany za święty, symbolizuje więzi z przyrodą, tradycją i historią mieszkających w pobliżu społeczności, a jego odnawianiu towarzyszą dawne zwyczaje. Chociaż odbudowa mostu trwa zaledwie trzy dni, on sam ma wpływ na życie społeczności przez cały rok, umożliwiając utrzymywanie kontaktów, wzmacniając  wielowiekowe więzi i poczucie tożsamości kulturowej.

Na początku zbiera się materiał, następnie skręca cienkie sznurki o długości ok. 70 m. W dalszym etapie, pod kierunkiem dwóch budowniczych mostu, są one splatane w średniej grubości sznury, a na końcu w sześć grubych lin. Gotowe liny mocuje się na dawnych kamiennych podstawach, po czym miejscowi rzemieślnicy wyplatają most, prowadząc prace jednocześnie z dwóch przeciwległych krawędzi wąwozu. Zakończenie dzieła świętuje się podczas uroczystości organizowanych przez wszystkie społeczności.

Wydaje się, że nazwa mostu pochodzi z języka keczua: od q'iswa - lina z wysuszonych, skręconych włókien agawy lub traw (Jarava ichu) i chaka - most linowy. Znane są różne formy nazwy: Queshuachaca, Keshwa Chaca, Q'iswa Chaca, Keswachaka, Q'eshwachaka, Qeswachaka, Q'eswachaca, Q'eswachaka, Queshuachaca i Queswachaka.

Historia mostu sięga czasów inkaskich. Należał on do imperialnego systemu dróg. Wytrzymałość tego typu mostów wynikała z faktu, że rokrocznie każda lina była wymieniana przez miejscową ludność w ramach mity, czyli obowiązkowego systemu świadczenia pracy. Został on wprowadzony jeszcze przez Inków i kontynuowano go w czasach kolonialnych.

 

 

most Q'eswachaka odbudowa wyplatanie rzeka Apurímac niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO