Mózgi mogą ulegać fosylizacji

Od dawna w nauce panuje przekonanie, że mózgi nie ulegają fosylizacji. W 2012 roku Nicholas Strausfeld poinformował na łamach Nature o znalezieniu pierwszego sfosylizowanego mózgu. Sensacyjne doniesienie zostało przyjęte z dużym niedowierzaniem. Wielu paleontologów twierdziło, że Strausfeld się pomylił lub też odkrył coś, co jest jednorazowym niezwykle mało prawdopodobnym wydarzeniem.

Teraz profesor Strausfeld z University of Arizona, Xiaoya Ma z Uniwersytetu w Yunnan oraz Gregory Edgecombe z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie opublikowali artykuł, w którym dowodzą, że mózgi ulegają jednak fosylizacji. Naukowcy przeanalizowali skamieniałości siedmiu przedstawicieli tego samego gatunki i w każdej z nich znaleźli coś, co bez wątpienia jest skamieniałym mózgiem. Wspomniany gatunek to Fuxianhuia protensa, wymarły stawonóg, który żył przed 520 milionami lat. Przypominał on współczesną krewetkę. Skamieniałości pochodziły z południowo-zachodnich Chin i pozwoliły stwierdzić, że mózg F. protensa wyglądał bardzo podobnie do mózgu współczesnych stawonogów.

Naukowcy wykorzystali skanningową mikroskopię elektronową, dzięki której dowiedzieli się, że mózgi zwierząt zachowały się w formie spłaszczonych warstw węgla. W niektórych skamieniałościach na warstwach tych utworzyły się kryształy pirytu. Dzięki temu uczeni mogli domyślić się, jaki jest mechanizm fosylizacji mózgu.

Zdaniem Strausfelda i jego współpracowników najpierw musiało dojść do gwałtownego pogrzebania zwierzęcia - na przykład wskutek osunięcia się mułu. Proces musiał mieć miejsce w wodach ubogich w tlen. Takie warunki zapobiegły zjedzeniu ciała przez padlinożerców oraz utrudniły działalność bakterii. Jednak mózg musiał jakoś przetrwać nacisk wywarty przez gwałtownie osuwający się muł. Do tego konieczne jest, by był on gęsto upakowany. Okazuje się, że układ nerwowy F. protensa, w tym mózg, ma niezwykle gęstą tkankę. Najgęstszą wśród stawonogów. Niewielka, gęsto upakowana tkanka bogata w tłuszcze i proteiny mogła przetrwać przygniecenie przez muł i ulec fosylizacji. Odwodnienie to inny proces niż wysuszenie, jest bardziej stopniowy. Podczas tego procesu mózg zachowuje swoją integralność, co prowadzi do jego spłaszczenia i zachowania. To właśnie gęsto upakowana tkanka mózgu F. protensa umożliwiła jego zachowanie - mówi Strausfeld.

Ludzie, a szczególnie naukowcy, robią różne założenia. W nauce bardzo fajne jest obalanie tych założeń - stwierdził uczony.

mózg fosylizacja