Przyoczka mrówek spełniają rolę dodatkowego kompasu
Dzięki przyoczkom (ocelli) australijskie mrówki Melophorus bagoti łatwiej znajdują drogę do mrowiska.
Dotąd naukowcy wiedzieli, do czego używają zlokalizowanych na czole przyoczek grzbietowych owady latające, np. ważki (te ostatnie mogą dzięki nim stabilizować lot, ponieważ odnotowują różnice w oświetleniu w wyniku zmiany kierunku lub wysokości). Zachodzili jednak w głowę, po co przyoczka owadom prowadzącym naziemny tryb życia. Miały to rozstrzygnąć badania zespołu z Macquarie University i Uniwersytetu Tuluza III - Paul Sabatier.
Okazało się, że dane z przyoczek i oczu złożonych upewniają mrówki, że zmierzają do mrowiska najkrótszą drogą. Wiele mrówek korzysta podczas nawigowania ze śladów chemicznych, ale na gorącej, suchej pustyni każdy zapach poza gniazdem szybko wyparuje. Zamiast tego mrówki pustynne posługują się punktami orientacyjnymi, takimi jak drzewa czy krzaki, oraz tzw. spójnością szlaku [z wzorcem], co pozwala im śledzić odległości i kierunek podróży oraz wybrać najkrótszą drogę do domu – tłumaczy dr Sebastian Schwarz.
By ustalić, jaką rolę spełniają przyoczka w nawigacji, biolodzy nakłaniali mrówki do przebycia drogi w kształcie litery V do karmnika i z powrotem. Grupie eksperymentalnej zasłaniano oczy złożone lub przyoczka, a grupa kontrolna miała odsłonięte i jedne, i drugie. Mrówki z zasłoniętymi przyoczkami i otwartymi oczami złożonymi potrafiły z niewielkimi problemami wrócić do gniazda, podążając swoimi śladami przy wykorzystaniu wskazówek kompasowych z nieba [polaryzacji światła, gradientu koloru nieba czy pozycji słońca]. Kiedy jednak zakryto oczy złożone, mrówki były jedynie w stanie dojść, klucząc, do końca pierwszego ramienia ścieżki. Oznacza to, że dane kierunkowe z oczu fasetkowych są niedostępne dla przyoczek.
Oczy złożone dostarczają informacji kierunkowych do globalnego integratora ścieżki, który kontroluje położenie gniazda. Przyoczka przesyłają zaś dane kierunkowe do odrębnego mechanizmu odpowiadającego za ostatni etap podróży. Francusko-australijski zespół uważa, że podwójny mechanizm kompasowy stanowi pokłosie wyglądu habitatu mrówek i tego, że często spotykają inne wrogo nastawione mrówki. Ocelli pozwalają omijać przeszkody i wracać na dawną trasę.
Komentarze (0)