Orczysynek przyczyną menopauzy

Menopauza pozwala samicom orek zajmować się dorosłymi synami. Biolodzy przez 36 lat obserwowali Orcinus orca u wybrzeży stanu Waszyngton i Kolumbii Brytyjskiej. Okazało się, że w przypadku samca w wieku powyżej 30 lat śmierć matki prawie 14-krotnie zwiększała ryzyko zgonu w kolejnym roku.

Samice orek żyją do 90 lat, ale przestają się rozmnażać w wieku 30-40 lat. Ekipa z Uniwersytetów w Exeter i Yorku, Centrum Badań nad Waleniami i Pacyficznej Stacji Biologicznej analizowała wzorce śmiertelności 589 osobników z 2 populacji w latach 1974-2010. Okazało się, że obecność nierozmnażającej się już samicy znacząco zwiększała przeżywalność jej potomstwa. W przypadku synów powyżej trzydziestki śmierć matki prowadziła do 14-krotnego wzrostu ryzyka zgonu w ciągu najbliższego roku. Na samice śmierć matki nie wpływała aż tak dramatycznie. Ryzyko zgonu córek powyżej trzydziestki wzrastało w identycznym okresie zaledwie 3-krotnie, a u samic poniżej 30. r.ż. śmierć matki w ogóle nie zmieniała wskaźnika przeżywalności.

U orek dzieci, zarówno samce, jak i samice, przez całe życie tworzą z matką grupę. Oznacza to, że kiedy rozmnażają się synowie, o młode dbają samice z innych stad, a gdy rozmnażają się córki, potomstwo zostaje w tej samej grupie, przez co nasila się konkurencja o zasoby w jej obrębie. Teoria przewiduje, że chcąc przekazać swoje geny bez dodatkowego obciążenia, matki powinny skupiać się na synach. Opisywane studium potwierdziło, że tak właśnie jest.

Nie wiadomo dokładnie, w jaki sposób przekwitła matka miałaby pomagać swoim synom. Dr Darren Croft z Uniwersytetu w Exeter przytacza jednak hipotezy zasugerowane przez pasjonatów orek. Wydaje się, że mogą one doprowadzać synów do wartościowych źródeł pożywienia, np. do łososi, albo wspierać ich podczas potyczek z innymi osobnikami.

Zarówno u orek, jak i u ludzi okres postmenopauzalny jest bardzo długi. Mimo że gatunki są do siebie pod tym względem podobne, zakończenie reprodukcji zachodzi z innych powodów. W przypadku ludzi uważa się, że menopauza pojawiła się w toku ewolucji, by kobiety mogły pomagać w opiece nad wnukami, podczas gdy u orek chodzi raczej o sprawowanie opieki nad własnym potomstwem, zwłaszcza nad dorosłymi synami - podsumowuje Croft.

orki menopauza synowie opieka Darren Croft