Indywidualna rehabilitacja przed operacją zmniejsza liczbę komplikacji pooperacyjnych

| Medycyna
Postaw mi kawę na buycoffee.to
Pixabay/Pexels

Zaplanowane poważne operacje wiążą się z dużym stresem, który pacjenci przeżywają na wiele tygodni przed zabiegiem. Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Stanforda dowodzą, że indywidualna rehabilitacja prowadzona przed operacją, nie tylko zmniejsza stres i poprawia jakość życia, ale wzmacnia układ odpornościowy i skutkuje mniejszą liczbą powikłań po operacji. Uczeni ze Stanforda wskazują, że taka rehabilitacja powinna koncentrować się na odpowiednim żywieniu, aktywności fizycznej oraz treningu poznawczym i uważności.

Pacjenci, którzy przed operacją mogą liczyć na pomoc specjalisty pomagającego w ułożeniu diety, ćwiczeniach fizycznych i treningu umysłowym, są nie tylko fizycznie i mentalnie silniejsi przed zabiegiem, ale ich układ odpornościowy jest lepiej przygotowany i lepiej radzi sobie z urazami oraz ewentualnymi infekcjami będącymi skutkami operacji.

Nikt z nas nie wziąłby udziału w maratonie bez wcześniejszego treningu, mówi profesor Cindy Kin, jedna ze współautorek badań. Tymczasem operacja jest równie wielkim, jeśli nie większym, wysiłkiem dla organizmu. Rehabilitację przed operacją powinniśmy postrzegać jako trening nie tylko odporności fizycznej, ale również immunologicznej, neurologicznej, poznawczej i psychologicznej. W ten sposób przygotujemy się do tak traumatycznego przeżycia, jak zabieg chirurgiczny, wyjaśnia profesor Brice Gaudilliere.

Konieczność odpowiedniego przygotowania się pacjenta do operacji do prawa znana od dziesięcioleci. Lekarze powinni pacjentów o tym informować. Nawet jednak tam, gdzie to robią i gdzie pacjenci mają dostęp do odpowiednich programów treningowych, wyniki takiej przedoperacyjnej rehabilitacji trudno jest ze sobą porównywać, gdyż różne programy, ich dostępność i zaangażowanie pacjentów oraz rodzaj operacji znacznie się od siebie różnią.

Dlatego też naukowcy ze Stanforda przeprowadzili randomizowane kontrolowana badania kliniczne, podczas których porównali skutki standardowych programów przygotowywania do operacji oferowanych przez wiele amerykańskich szpitali ze skutkami indywidualnego programu rehabilitacji, w ramach którego pacjenci dwa razy w tygodniu mieli okazję osobiście spotkać się z ekspertem.

Badania przeprowadzono na dorosłych pacjentach Stanford Health Cara, którzy za 4–5 tygodni mieli przejść poważny zabieg operacyjny. Wielu z nich czekała operacja jamy brzusznej związana z nowotworem lub chorobami układu pokarmowego.
Grupa poddana standardowej rehabilitacji otrzymała przewodnik zawierający informacje o ćwiczeniach fizycznych (w tym ćwiczeniach siłowych i kardio o różnej intensywności), zalecenia żywieniowe bazujące na diecie śródziemnomorskiej, instrukcje dotyczące technik relaksacyjnych i treningu uważności oraz aplikację do prowadzenia treningu poznawczego. Natomiast każdy z członków grupy ze zindywidualizowanym programem rehabilitacji mógł 2 razy w tygodniu odbyć online'owe sesje ze specjalistami: jedną ze specjalistą od ćwiczeń fizycznych, drugą z lekarzem specjalizującym się z kwestiach odżywiania, treningu poznawczego i behawioralnego. Porady specjalistów były podobne do porad ze standardowego przewodnika, ale dostosowane do konkretnej osoby. Na przykład zalecenia żywieniowe dla pacjentów skonstruowano na podstawie przesłanych przez nich zdjęć i filmów tego, co mieli we własnej kuchni.

Obie grupy składały się z 27 pacjentów. W grupie standardowej rehabilitacji przedoperacyjnej w ciągu 30 dni po operacji zanotowano 11 przypadków umiarkowanych do poważnych komplikacji. W grupie rehabilitacji zindywidualizowanej miały miejsce 4 takie przypadki. Testy, prowadzone przed operacją i po niej, wykazały, że u członków grupy rehabilitacji spersonalizowanej doszło do poprawy we wszystkich testach fizycznych i poznawczych. Natomiast w grupie standardowej jedyne co się poprawiło, to odległość przebyta podczas spaceru. Co więcej naukowcy odkryli też poprawę działania układu odpornościowego w grupie rehabilitacji indywidualnej. Specjalistyczne badania wykazały, że w komórkach układu odpornościowego zaszły duże zmiany. Polegały one, między innymi, na zmniejszeniu nadmiernej reaktywności oraz niższy poziom stanu zapalnego w spoczynku. Już z wcześniejszych badań wiadomo, że osoby, u których po zabiegu pojawia się infekcja, to najczęściej ludzie ze zbyt silną reakcją odpornościową. Jej obniżenie jest więc korzystnym czynnikiem przed operacją. Naukowcy zauważyli też, że indywidualna rehabilitacja normalizowała reakcję adaptacyjną niektórych limfocytów T. Zaburzenia ich funkcjonowania są wiązane ze spadkiem funkcji poznawczych, którego doświadcza do 50% osób po poważnych operacjach.

Z wynikami badań można zapoznać się na łamach JAMA Surgery.

rehabilitacja operacja zabieg komplikacja pooperacyjna