Najstarsze bezpośrednie dowody na gotowanie roślin

Brytyjsko-włoski zespół naukowców zdobył najstarsze bezpośrednie dowody na przetwarzanie przez człowieka roślin w celach kulinarnych.

Naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu, Sapienza - Uniwersytetu Rzymskiego oraz Uniwersytetów w Modenie i Mediolanie analizowali nieszkliwioną ceramikę sprzed ponad 10 tys. lat ze stanowisk Takarkori i Uan Afuda na libijskiej Saharze.

Wynalezienie opornych termicznie ceramicznych naczyń do gotowania ok. 15 tys. lat temu stanowiło istotny postęp w ludzkiej diecie i odżywianiu (dawało dostęp do nowych grup pokarmów i technik przygotowania). Wcześniejsze badania biomarkerów lipidowych z resztek pokarmów wskazywały na wagę prehistorycznych naczyń dla przetwarzania produktów zwierzęcych. Co ciekawe jednak, dotąd brakowało bezpośrednich dowodów na gotowanie w nich roślin (mimo że można by w ten sposób uzdatnić rośliny skądinąd niesmaczne, a nawet toksyczne).

Tym razem naukowcy odkryli w nieszkliwionych garnkach resztki lipidów. Wg nich, ponad połowa badanych naczyń była wykorzystywana do przetwarzania roślin. Autorzy publikacji z pisma Nature Plants doszli do takiego wniosku na podstawie rozkładu liczby atomów węgla oraz wartości δ¹³C, typowych dla n-alkanów i kwasów alkanowych roślinnych wosków. Generalnie wskazuje to na stałe korzystanie z traw z fotosyntezą typu C₃ i C₄ oraz roślin wodnych z sawanny i jezior.

Poparcie dla sygnatur chemicznych z ceramiki stanowią świetnie zachowane w suchym klimacie liczne szczątki roślinne. Przetwarzanie roślin było praktykowane przez ponad 4 tys. lat we wczesnym i środkowym holocenie, co pokazuje, jak ważne one były dla prehistorycznych mieszkańców Afryki.

Nasze nowe dowody świetnie pasują do teorii postulujących zupełnie inne wzorce udomowienia roślin i zwierząt w Afryce i Europie/Eurazji - podsumowuje prof. Richard Evershed.

rośliny gotowanie przetwarzanie termiczne nieszkliwiona ceramika Sahara dowody Takarkori Uan Afuda Richard Evershed