Staw zbudowany jak śruba z nakrętką

Staw biodrowo-krętarzowy papuaskiego ryjkowca Trigonopterus oblongus przypomina śrubę z nakrętką. Wierzchołkowa część biodra wygląda jak nakrętka (dobrze wyodrębnione rowki pokrywają aż 345° wewnętrznej powierzchni). Odpowiadająca jej część krętarza ma kompatybilne zewnętrzne "gwinty" na 410° powierzchni.

Naukowcy z Instytutu Promieniowania Synchrotronowego Karlsruher Institut für Technologie i Krajowego Muzeum Historii Naturalnej w Karlsruhe badali rodzaj Trigonopterus, który obejmuje 90 nielatających chrząszczy z tropikalnych lasów Nowej Gwinei, Sumatry, Filipin, Nowej Kaledonii oraz Samoa. Naukowcy oceniają, że nie opisano jeszcze ok. 1000 gatunków. Pracami zespołu kierował Thomas van der Kamp. Przyglądając się skanom uzyskanym podczas tomografii komputerowej T. oblongus, Niemcy stwierdzili, że krętarz łączy się z owadzim biodrem (coxa) jak śruba wchodząca w nakrętkę. Wcześniej sądzono, że jest to staw zawiasowy.

Mięśnie pozwalają ryjkowcom obracać odnóża po gwintowaniu, przez co zakres ruchów nóg tylnych i środkowych wynosi aż 130°, a przednich 90°. W przypadku budowy nakrętkowo-śrubowej wypadanie zdarza się dużo rzadziej niż przy stawie kulistym wolnym. T. oblongus musi mieć tak zbudowane odnóża, ponieważ żyje na dnie lasu wśród opadłych liści i gałązek. By nie stracić równowagi, stale szuka oparcia.

Van der Kamp zbadał też stawy 15 gatunków ryjkowców z innych rodzin, jest bowiem przekonany, że wszystkie ryjkowce mają staw śrubowo-nakrętkowy.

ryjkowiec Trigonopterus oblongus staw biodrowo-krętarzowy śruba nakrętka gwintowanie Thomas van der Kamp