Dowody na istnienie starego systemu orientowania uszu u ludzi
Badając doniesienia nt. szczątkowych mięśni za ludzkimi uszami, naukowiec z Uniwersytetu Missouri odkrył, że prehistoryczne obwody nerwowe, które kiedyś umożliwiały poruszanie nimi, nadal reagują na dźwięki przyciągające uwagę. Amerykanin uważa, że analizowanie ich funkcji pozwoli zbadać pozytywne emocje u dorosłych oraz deficyty słuchowe u niemowląt.
Prof. Steven Hackley wyjaśnia, że znaczące zmiany w ludzkim układzie słuchowym zaczęły zachodzić ponad 30 mln lat temu, wkrótce po wyewoluowaniu wyższych naczelnych [Haplorrhini]. Zmniejszyła się wielkość uszu. Zmieniła się też związana z nimi muskulatura.
Hackley przeanalizował ponad 60 publikacji nt. szczątkowych mięśni uszu. Okazało się, że naukowcy zauważyli, że zwracając spojrzenie na lewo lub na prawo, ochotnicy lekko aktywowali mięśnie w tylnej ścianie małżowiny usznej. W ramach późniejszych badań mierzono słabą aktywność elektryczną, wyzwalaną w szczątkowych mięśniach przez wprowadzenie interesujących bądź intensywnych dźwięków.
Choć niefunkcjonalna, mięśniówka małżowiny uaktywnia się podczas standardowych testów uwagi (fakt ten mogą wykorzystać naukowcy badający ewolucję mózgu). Gdy ochotnikom prezentowano nowe albo istotne dla zadania dźwięki, odruchy kierowały w ich stronę oczy i próbowały "poruszyć" uszami. Odruchy były jednak za słabe, by naprawdę poruszyć uszami.
Podsumowując fakty, autor publikacji z pisma Psychophysiology przypomina, że choć niektórzy ludzie potrafią dowolnie poruszać uszami, kontrola odruchowa została utracona w toku ewolucji. Człekokształtne (Hominoidea) nie poruszają bowiem uszami, by wyrazić emocje ani nie wycofują ich w momencie zaskoczenia. Hackley przekonuje jednak, że obwody neuronalne, które odpowiadają za orientowanie małżowiny, przetrwały przez ponad 25 mln lat. Wskazują na to 3 linie dowodów: 1) kierowaniu spojrzenia silnie w jedną stronę towarzyszy aktywność elektromiograficzna (EMG) w pewnych mięśniach ucha i ledwie widoczne (2-3-mm) podwijanie grzbietowej krawędzi małżowiny, 2) przyciągnięcie uwagi przez nagłe dźwięki dobiegające zza głowy lub z boku wyzwala słabą reakcję EMG w mięśniu za uchem z właściwej strony, 3) odruchowe nasilenie sygnałów EMG w czasie testów wybiórczej uwagi sugeruje nieświadome próby zwrócenia uszu w kierunku dźwięku.
Zupełna izolacja niedziałającego systemu motorycznego zapewnia nową perspektywę rozpatrywania teorii analizujących wkład w rozwój czynników wrodzonych i wychowania/doświadczenia. Rzuca bowiem nieco światła na rozwój neurologiczny i jego powiązania z czynnikami genetycznymi.
Komentarze (3)
glaude, 15 października 2015, 18:33
Niesamowita sprawa. Dr Honorata Hafke juz kawał czasu temu odowodniła przetwarzanie dwustrumieniowe w modalności słuchowej, takiej jak we wzrokowej.
Nigdy wcześniej nawet przez myśl mi nie przeszło, zeby wplątać w wyjaśnienie ośrodki korowo-ruchowe uszu. Gdzie one się znajdują?
ex nihilo, 15 października 2015, 19:48
Chyba to nie w każdym przypadku tak... Mam bardzo dobrze działające "atawistyczne" mięśnie (uszy, skóra na głowie, nos...), i one jak najbardziej działają wtedy, kiedy są potrzebne. Już dawno zauważyłem, że kiedy np. szybko popatrzę w górę, automatycznie "przekręcają" mi się też uszy (szczególnie lewe), ściąga do przodu skóra na głowie i rozszerza nos
Podobnie przy szybkim skręcie głowy (reakcja na dźwięk, ruch) - ucho reaguje jak u psiura 
Czyli nie w każdym przypadku te odruchy są "za słabe", chociaż rzeczywista efektywność (lepsza lokalizacja itd.) jest prawdopodobnie zbliżona do zera.
czernm20, 27 sierpnia 2019, 19:17
Bardzo ciekawe spotrzeżenia (i trafne!). Od siebie dodam, że bardzo dziwne jest to uczucie gdy "skupiam" się na słuchaniu muzyki w pokoju, mając słuchawki oczywiście i nagle z zaskoczenia ktoś wejdzie do pokoju. Te odczucia gdy uszy starają się przeszkoczyć z źródła dźwięku na inne, ech. Co tu dużo mówić, naprowadziły mnie na ten artykuł, tak mnie zaintrygowały. Dopóki człowiek tego nie odczuje, nie będzie miał pojęcia o ich istnieniu.
Chodzi i słyszenie stereoskopowe? Tak jak oczy widzą w trójwymiarze, dzięki temu mamy wrażenie głębi, tak i mamy do dyspozycji głębie dźwięków. Kto nie wierzy musi koniecznie odsłuchać ten film: https://www.youtube.com/watch?v=8IXm6SuUigI .
Wszystkie ośrodki ruchowe znajdują się w Humunculusie więc też i tam bym ich szukał.