Metale ziem rzadkich w paproci. Fitogórnictwo zapewni dostęp do cennych minerałów?
17 listopada 2025, 10:00Na południu Chin rośnie wiecznie zielona paproć, która tworzy niewielkie kryształki zawierające metale ziem rzadkich. Odkrycie to daje nadzieję na bardziej ekologiczne, mniej niszczące środowisko, pozyskiwanie tych pierwiastków. Metale ziem rzadkich to 17 pierwiastków niezbędnych do funkcjonowania nowoczesnych technologii. Występują one w wielu miejscach na świecie, ale nie wszędzie w takich stężeniach, by ich wydobywanie było opłacalne. Pozyskiwanie tych pierwiastków wiąże się z niszczącą środowisko tradycyjną działalnością górniczą oraz wykorzystywaniem toksycznych odczynników chemicznych. Nic więc dziwnego, że naukowcy poszukują bardziej ekologicznych metod ich wydobywania.
Rak płuca może powstawać przez stan zapalny
10 listopada 2025, 10:53Najwcześniejsze etapy raka płuc mogą być napędzane przez stan zapalny, stwierdzili naukowcy z The University of Texas MD Anderson Cancer Center. Oznacza to, że skuteczną metodą leczenia na wczesnych etapach może być wzięcie na cel szlaków prozapalnych. Wyniki badań, w ramach których uczeni dokonali przestrzennej analizy zmian w ekspresji genów w komórkach w stanie przedrakowym i na późniejszych etapach rozwoju nowotworu, zostały opublikowane na łamach Cancer Cell.
Zmienia się układ sił w świecie nauki. Chiny szybko umacniają swoją pozycję
10 listopada 2025, 09:43Na czele międzynarodowych zespołów naukowych coraz częściej będą stali badacze z Chin, informują naukowcy z Uniwersytetów w Chicago i Wuhan. Amerykanie postanowili przewidzieć, jak zmieni się rozkład sił w światowej nauce w przyszłości. W tym celu najpierw wytrenowali model sztucznej inteligencji na 80 000 artykułów naukowych opublikowanych w najlepszych magazynach naukowych świata. Algorytm dowiadywał się z nich, kto był autorem pracy, kto stał na czele zespołu badawczego. Następnie przetestowano go na bazie danych OpenAlex, w której wymienionych jest niemal 6 milionów artykułów naukowych.
Lek na trądzik chroni przed schizofrenią
7 listopada 2025, 10:28Wszystko wskazuje na to, że doksycyklina, antybiotyk często przepisywany na trądzik młodzieńczy, chroni przed schizofrenią. Naukowcy zauważyli, że u osób, które miały przepisaną doksycyklinę w celu leczenia trądziku młodzieńczego, ryzyko wystąpienia schizofrenii jest o 30–35 procent mniejsze, niż u ich rówieśników leczonych innymi antybiotykami.
Monumentalna budowla to niezwykły kosmogram sprzed 3000 lat. Tu narodziły się elity Majów?
6 listopada 2025, 11:55W 2017 roku w dżungli przy granicy Meksyku z Gwatemalą archeolodzy odkryli monumentalną platformę ziemną sprzed 3000 lat. Ma ona 1400 metrów długości, 400 metrów szerokości i do 15 metrów wysokości. Platforma była budowana w latach 1000–800 p.n.e., setki lat przed rozkwitem w regionie cywilizacji Majów. To najstarsza monumentalna budowla na obszarze Majów i największa prehiszpańska struktura w regionie. Szybko okazało się, że wielka platforma to tylko część krajobrazu archeologicznego okolicy. Teraz zaś archeolodzy donieśli, że stanowisko Aguada Fénix tworzy wielki kosmogram o wymiarach 9x7,5 kilometra, w którym architektura i miejsca symboliczne są przedstawieniem kosmicznego porządku czasu i przestrzeni.
Rozsiewanie aerozoli w stratosferze nie pomoże rolnikom
6 listopada 2025, 10:01Nie od dzisiaj słyszymy, że zmiany klimatyczne mogą negatywnie wpłynąć na uprawę kawy, kakao i winorośli. Tymczasem od ich uprawy zależy los milionów ludzi i stanowią one ważną część gospodarki wielu krajów. Jednak wzrost temperatur i zmiany wzorca opadów powodują dużą zmienność plonów, co szczególnie dotyka niewielkich plantacji, których właściciele nie mogą liczyć na stabilność przychodów. Obecnie w skali świata nie widać spadku ogólnej produkcji, jednak coraz częściej producenci muszą mierzyć się ze znacznymi nieprzewidywalnymi wahaniami plonów.
Zróżnicowane slumsy XIX-wiecznego Manchesteru. Mieszkała w nich też klasa średnia
4 listopada 2025, 08:09Slumsy XIX-wiecznego Manchesteru są symbolem ciężkich warunków życia rozwijającego się industrialnego społeczeństwa kapitalistycznego. Obrazowo opisał je Fryderyk Engels w swoim „Położeniu klasy robotniczej w Anglii” z 1845 roku. Wielu historyków opierało się na opisie Engelsa, chociaż jego utożsamiania podziału klasowego z segregacją przestrzenną poddawane było coraz większej krytyce.
Rolnictwo a wymieranie gatunków. LIFE pokazuje gigantyczne różnice w stwarzanym ryzyku
3 listopada 2025, 11:53Jeśli nie zmienimy sposobu użytkowania ziemi na potrzeby rolnictwa, to w ciągu najbliższych 100 lat dojdzie do zagłady od 700 do 1100 gatunków kręgowców, ostrzegają naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge. Doktor Thomas Ball i jego zespół wykorzystali indeks LIFE do oszacowania, jak zmiany w użytkowaniu ziemi – wycinka lasów, przywracanie terenów rolniczych naturze – wpływają na ryzyko wyginięcia 30 875 gatunków kręgowców lądowych. Wykazali, że ryzyko stwarzane różne rodzaj żywności może sięgać nawet trzech rzędów wielkości, a produkty zwierzęce oraz produkty z tropików (jak kawa, banany, kakao czy palma olejowa) niosą ze sobą większe ryzyko niż pożywienie roślinne i uprawy podstawowe (zboża czy ziemniaki).
Polska astronom znalazła pięć związków węgla w lodzie w pobliżu protogwiazdy
3 listopada 2025, 09:54Zespół pod kierunkiem Marty Sewiło zauważył w Wielkim Obłoku Magellana pięć różnych związków węgla. Uczona, która pracuje na University of Maryland, i jej koledzy z USA, Włoch, Holandii, Wielkiej Brytanii i Niemiec, wykorzystali MIRI (Mid-Infrared Instrument) znajdujący się na Teleskopie Kosmicznym Jamesa Webba do analizy lodu otaczającego młodą masywną protogwiazdę ST6.
Amerykanie znaleźli lód sprzed 6 milionów lat. Pozwoli on lepiej zbadać zmiany klimatu
31 października 2025, 14:02Naukowcy z USA odkryli najstarszy bezpośrednio datowany lód zawierający pęcherzyki powietrza. Rdzeń lodowy zawierający informacje sprzed 6 milionów lat został pobrany w regionie Allan Hills we Wschodniej Antarktyce. Daje on nam bezprecedensowy wgląd w klimat Ziemi z okresu, w którym – jak wskazują liczne dowody geologiczne – klimat był znacznie cieplejszy, a poziom oceanów wyższy niż obecnie.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 8 9 …
