By wyleczyć cukrzycę, trzeba pomóc mózgowi odzyskać kontrolę nad termogenezą?

| Medycyna
mararie, CC

Kluczową rolę w regulacji wydatkowania energii i termogenezie odgrywa sympatyczny (współczulny) układ nerwowy, nie makrofagi.

Naukowcy z Mount Sinai zdobyli ważne informacje nt. regulacji produkcji ciepła, czyli termogenezy. Specjaliści interesują się tym zjawiskiem, chcąc je wykorzystać w leczeniu cukrzycy i otyłości.

Choć wcześniej akademicy dywagowali, że podstawową rolę w termogenezie odgrywają białe krwinki, makrofagi, nowe badanie sugeruje, że głównym graczem jest coś innego, a mianowicie sympatyczny układ nerwowy.

Zespół prof. Christopha Buettnera skupił się na katecholaminach (in. aminach katecholowych), czyli hormonach wydzielanych przez pozazwojowe włókna układu sympatycznego, by aktywować brunatną tkankę tłuszczową. Brunatna tkanka tłuszczowa odgrywa zaś kluczową rolę w produkcji ciepła na drodze termogenezy bezdrżeniowej. Co ważne, katecholaminy mogą także przekształcać biały tłuszcz w tkankę bardziej przypominającą tłuszcz brunatny. Amerykanie sprawdzali więc, czy tak jak to proponowano w ostatnich latach, makrofagi mogą stanowić alternatywne źródło katecholamin.

Termogeneza to proces metaboliczny, który cieszy się sporym zainteresowaniem ze strony naukowców, którzy chcieliby ją wykorzystać jako cel dla leków spalających energię, a więc zmniejszających otyłość i poprawiających stan diabetyków. Okazuje się, że makrofagi nie są tak istotne, ponieważ nie są w stanie produkować katecholamin. Jest jednak jasne, że mózg może to zrobić za pośrednictwem układu sympatycznego. By zrozumieć metabolizm, trzeba się więc zająć badaniem mózgu i układu sympatycznego.

Zdolność do generowania ciepła jest kluczowa dla przeżycia człowieka i innych zwierząt stałocieplnych (zapobiega to śmierci z powodu hipotermii). Ta presja ewolucyjna ukształtowała biologię ludzi i pozostałych stałocieplnych i może po części wyjaśnić, czemu w środowisku, w jakim żyjemy, jesteśmy podatni na rozwój cukrzycy.

Jak podkreśla Buettner, choć by wyleczyć cukrzycę oraz insulinooporność, intensywnie zajmowano się układem odpornościowym, dotąd nie uzyskano leków przeciwzapalnych, które dobrze by działały u ludzi z zespołem metabolicznym. Być może kluczem do zwalczenia skutków cukrzycy i otyłości jest [zatem] odzyskanie kontroli nad termogenezą i metabolizmem przez mózg i autonomiczny układ nerwowy.

termogeneza brunatna tkanka tłuszczowa katecholaminy makrofagi sympatyczny układ nerwowy Christoph Buettner