Stan redox kluczem do barw godowych samców ważek

Zmianę ubarwienia samców ważek z żółtawego na żywy czerwony można wyjaśnić stanami redox ommochromów (in. ommatyn), czyli barwników kutykuli. Stosunek zredukowanych do niezredukowanych form pigmentów jest u dojrzałych - czerwonych - samców o wiele wyższy niż u samic czy niedojrzałych płciowo samców. Japoński zespół opisał swoje odkrycia na łamach Proceedings of the National Academy of Sciences.

"Ponieważ ważki są stworzeniami dziennymi, ich wzrok jest lepszy od powonienia czy smaku. [Nic więc dziwnego, że] kolor odgrywa kluczową rolę w rozpoznawaniu partnera" - tłumaczy Ryo Futahashi z National Institute of Advanced Industrial Science and Technology. Ponieważ żywoczerwony kolor to tzw. ubarwienie godowe, młode żółte samce nie biorą udziału w walkach o terytorium.

Entomolodzy z Kraju Kwitnącej Wiśni badali 2 rodzaje ważek: Sympetrum i Crocothemis. Po schwytaniu przedstawicieli 6 gatunków pobrali i zbadali próbki oskórka z odwłoków, dzięki czemu dowiedzieli się, że to ommatyny nadają owadom charakterystyczny kolor. Później, stosując 2 roztwory, chemicznie wywołali zmianę barw. Podanie kwasu askorbinowego wyzwalało redukcję, dając czerwony odcień. Natomiast aplikacja azotynu sodu prowadziła do utleniania i zmiany koloru z powrotem na żółty. Eksperyment powtórzono w warunkach in vivo, uzyskując dokładnie takie same rezultaty u samic i niedojrzałych samców.

U ważek-obojnaków w ubarwieniu ciała występuje żółto-czerwony mozaicyzm, co sugeruje, że komórki autonomicznie kontrolują stan redox ommatyn.

ważki samce ubarwienie godowe żółty czerwony stan redox utlenianie redukcja ommatydy ommochromy Ryo Futahashi