Nie taka Betty mądra, jak ją przedstawiali?

Biolodzy z St Andrews University zaobserwowali, że dzikie wrony brodate (Corvus moneduloides) często wytwarzają narzędzia, co oznacza, że opisana w 2002 r. przez zespół z Uniwersytetu w Oksfordzie Betty nie była tak odkrywcza, jak się wtedy wydawało.

Czternaście lat temu Betty zaskoczyła wszystkich, wyginając kawałek drutu w haczyk, by za jego pomocą wyjąć z pionowej tuby wiaderko z przysmakiem w postaci mięsa. Choć wiedziano, że dzikie krukowate wytwarzają narzędzia z gałązek, wydawało się bardzo nieprawdopodobne, by polegało to na wyginaniu. Uznano więc, że Betty rozumie wymogi eksperymentalnego zadania i spontanicznie dochodzi do rozwiązania.

By lepiej zrozumieć umiejętności Betty, naukowcy z St Andrews University udali się do Nowej Kaledonii, czyli ojczyzny wron brodatych. Czasowo schwytali kilka osobników i umieścili je w ptaszarni.

Jak wyjaśnia dr Christian Rutz, w pniach umieszczono soczyste kąski. Zapewniono też ulubiony materiał na narzędzia. Okazało się, że wrony wykorzystywały gałązki jako przedłużenia dziobów. Co więcej, część zaczęła wyginać gałązki podobnie jak Betty. C. moneduloides robiły to, choć do rozwiązania zadania nie trzeba było wyginanych narzędzi. Nie mogliśmy uwierzyć własnym oczom. Większość ptaków przydeptywała gałązki nogą i wyginała je dziobem, ale jedna wrona przed przystąpieniem do obróbki przyciskała narzędzia do pni, a druga jak Betty wtykała je w otwory [...] - opowiada Rutz.

Nasze spostrzeżenia prowadzą do pytania: czemu w ogóle dzikie krukowate wyginają gałązki? Sądzimy, że zakrzywione narzędzie zapewnia dodatkowe korzyści, bo ptak może tak ustawić dziób, że czubek narzędzia znajduje się w środku pola widzenia. To poprawia kontrolę sprawowaną nad nim w czasie żerowania - wyjaśnia dr James St Clair.

Obserwacje Szkotów sugerują, że zamiast posługiwać się wglądem (dochodzić do mądrego rozwiązania nowego problemu), Betty uciekła się raczej do działań typowych dla swojego gatunku. Biolodzy nie wykluczają jednak, że samica rozumiała zadanie i prezentowała giętkie, innowacyjne zachowania.

Wrony brodate to bardzo uzdolnieni użytkownicy narzędzi. Zręczne zachowanie, jakie obserwujemy, to wynik wzajemnych oddziaływań predyspozycji genetycznych oraz uczenia, także społecznego, na przestrzeni życia; to nie w pełni zrozumiany proces. Biorąc pod uwagę nowe wyniki, musimy przeprowadzić kolejne eksperymenty, które pokażą, do czego te ptaki są naprawdę zdolne - podkreśla St Clair.

Kiedy niemal 15 lat temu nasi koledzy z Oksfordu badali zdolności poznawcze Betty, niewiele wiedziano o tym, jak te ptaki wytwarzają i używają narzędzi w swoim naturalnym tropikalnym habitacie. Odkrycie przez nas wyginania narzędzi przez dzikie wrony z Nowej Kaledonii było zupełnym zaskoczeniem i stanowiło wynik żmudnych badań terenowych - podsumowuje dr Rutz.

wrona brodata Betty narzędzia wyginanie James St Clair Christian Rutz