Pierwsze jaja pterozaurów, które zachowały się w 3D

| Nauki przyrodnicze
Chuang Zhao

W północno-zachodnich Chinach w Kotlinie Turfańskiej odkryto pierwsze zachowane w trójwymiarze jaja pterozaura. Wcześniej nauka dysponowała tylko 4 izolowanymi jajami tych gadów, które w dodatku uległy spłaszczeniu w procesie fosylizacji.

Wokół jaj 3D natrafiono na co najmniej kilkadziesiąt szkieletów dorosłych przedstawicieli nowego rodzaju i gatunku (Hamipterus tianshanensis). Autorzy artykułu z pisma Current Biology twierdzą, że to duża kolonia zamieszkująca okolice słodkowodnego jeziora.

To stanowczo najważniejsze pterozaurze stanowisko, na jakie kiedykolwiek natrafiono - twierdzi Zhonghe Zhou, dyrektor Instytutu Paleontologii Kręgowców i Paleoantropologii Chińskiej Akademii Nauk. Xiaolin Wang dodaje, że niesamowicie było znaleźć w jednym miejscu samice, samce i jaja. Pięć jaj zachowało się w trójwymiarze, część w naprawdę dobrym stanie.

H. tianshanensis miały na szczycie głowy grzebień, spiczaste zęby do chwytania ryb oraz rozpiętość skrzydeł sięgającą ponad 3,5 m. Analiza 40 zidentyfikowanych szkieletów sugeruje dymorfizm płciowy, przejawiający się różnicami w rozmiarach, kształcie i twardości grzebieni. Spostrzeżenie to pozostaje w sprzeczności z dotychczasowymi teoriami, które głosiły, że dymorfizm płciowy u pterozaurów manifestował się [...] obecnością bądź brakiem grzebienia.

Stanowisko odkryto w 2005 r. Opisano je jednak dopiero teraz. Osady z tego rejonu sugerują, że pterozaury zginęły w wielkiej burzy sprzed ok. 120 mln lat. Badanie jaj wykazało, że były one elastyczne i przypominały jaja współczesnych węży. Na zewnątrz znajdowała się cienka wapienna skorupka, a poniżej gruba miękka błona. H. tianshanensis zakopywały prawdopodobnie jaja w wilgotnym piasku na brzegu jeziora, nie dopuszczając w ten sposób do ich wysuszenia.

Pierwszy człon nazwy - Hamipterus - to uhonorowanie dla pobliskiego miasta Hami, a drugi - tianshanensis - odnosi się do systemu górskiego Tienszan.

Hamipterus tianshanensis Kotlina Turfańska jaja pterozaur trójwymiar 3D Zhonghe Zhou Xiaolin Wang