Zagadka niezwykłych oczu wyjaśniona

Naukowcy z Monterey Bay Aquarium Research Institute (MBARI) wyjaśnili zagadkę funkcjonowania wzroku jednego z najbardziej niezwykłych zwierząt, ryby Macropinna microstoma. Gatunek ten, którego cechami charakterystycznymi są przezroczysta głowa i cylindryczne oczy, został opisany w 1939 roku.

To jedna z wielu ryb, które posiadają oczy w kształcie cylindrów. Dotychczas wiedziano, że tego typu oczy pozwalają na dobre widzenie na dużych głębokościach, jednak sądzono, że są przymocowane do głowy w jednej pozycji, przez co zwierzę ma niezwykle wąski kąt widzenia.

Bruce Robison i Kim Reisenbichler wykorzystali zdalnie sterowane pojazdy, które pozwoliły na badanie ryb w ich naturalnym środowisku.

Macropinna microstoma żyje na głębokościach 600-800 metrów, gdzie światło słoneczne zaczyna zanikać. Przez większość czasu ryba pozostaje nieruchoma w pozycji horyzontalnej, jednak obserwuje to, co dzieje się nie przed nią, a nad nią. Okazuje się bowiem, że jej ukryte wewnątrz głowy oczy zanurzone są w przezroczystym płynie, którego dotychczas nie wykryto. Na powierzchnię wyciągano bowiem zawsze martwe osobniki. Teraz naukowcom udało się wyciągnąć rybę, które przeżyła w akwarium kilkanaście godzin, co umożliwiło jej dokładne zbadanie i potwierdzenie obserwacji zapisanych na taśmie.

Jak już wspomniano, Macropinna microstoma pozostaje nieruchoma i obserwuje to, co dzieje się nad nią. Jej zabarwione na zielono oczy pozwalają na dobre filtrowanie światła słonecznego. Gdy ryba ujrzy zdobycz, zaczyna pionowo płynąć w jej kierunku. Zanurzone w płynie oczy ciągle podążają za ofiarą, nie pozwalając jej zgubić. Ryba ma bardzo małe usta, co świadczy o tym, że oczy umożliwiają jej niezwykle precyzyjną nawigację.

Zwierzę żywi się przede wszystkim meduzami oraz, na co wskazuje budowa jej układu trawiennego, wieloma gatunkami niewielkich stworzeń. Wśród zwierząt, żyjących na tej głębokości, często spotykane są meduzy z gatunku Apolemia, które mogą mieć długość ponad 10 metrów. Ich ciała wyposażone są w liczne macki, którymi chwytają ofiary. Badacze spekulują, że oczy Macropinna microstoma umożliwiają stworzeniu na tyle precyzyjną nawigację, iż może pływać pomiędzy mackami kradnąc meduzie schwytany pokarm.

Naukowcy z MBARI chcą teraz sprawdzić, czy inne ryby posiadające cylindryczne oczy posługują się nimi w podobny sposób.

Na załączonym filmie widać oczy ukryte wewnątrz głowy, a to, co wzięlibyśmy za oczy, jest narządem węchowym ryby.

Macropinna microstoma ryba głębinowa oczy przezroczysta głowa