Skała nie chciała współpracować, więc łazikowi nie udało się pobrać z niej rdzenia
NASA informuje, że przyczyną niepowodzenia pierwszej operacji pobrania próbek przez łazik Perseverance była niezwykle miękka skała, w której wykonano wiercenia. Przed tygodniem łazik miał pobrać próbki, które następnie miały trafić do specjalnego pojemnika i oczekiwać na powierzchni Marsa na przyszłą misję, która przywiezie je na Ziemię. Jednak z danych przysłanych przez Perseverance wynikało, że żadne próbki do pojemnika nie trafiły.
Po analizie dostępnych informacji inżynierowie z NASA poinformowali, że skała, w której wiercono, była zbyt miękka, by można było pobrać z niej rdzeń. Zdecydowano więc, że łazik przejedzie w inne miejsce, gdzie ponownie spróbuje pobrać próbki. Kolejna próba odbędzie się w przyszłym miesiącu. Louise Jandura, szefowa zespołu odpowiedzialnego za zbieranie próbek, mówi, że ze zdjęć wykonany przez łazik oraz śmigłowiec Ingenuity wynika, że w niedalekiej odległości znajduje się skałą osadowa, która powinna lepiej nadawać się do wykonania odwiertu i pobrania rdzenia.
Sprzęt działał jak należy, ale skała z nami nie współpracowała, stwierdziła Jandura. To przypomina, jak pełne niespodzianek są badania nieznanego terenu. Nigdy nie mamy gwarancji, że się uda. Niezależnie od tego, ile wysiłku włożymy w przygotowania, dodaje.
Jednym z zadań łazika Perseverance jest zebranie około 35 próbek, która mają trafić na Ziemię w ciągu dekady.
Komentarze (50)
cyjanobakteria, 12 sierpnia 2021, 12:50
Przypomina to próby odwiertu na Insight, które też się nie powiodły ze względu na miękkie skały. Ktoś by pomyślał, że takie skały ułatwią odwiert
Aczkolwiek z opisu wynika, że łazik byłby w stanie wykonać odwiert, ale nie wyciągnąłby rdzenia.
radar, 14 sierpnia 2021, 02:05
Po prostu się wysypało. Na prawdę nie mogli takiej sytuacji przewidzieć i dodać łyżkę z koparki? ;)
venator, 15 sierpnia 2021, 02:53
Zaraz znalazłby się nowy problem i konieczność projektowania kolejnego dodatkowego wiertła lub innej konstrukcji... prostej jak budowa łopaty
Ale przecież wg. zwolenników automatycznej eksploracji Czerwonej Planety, człowiek na powierzchni Marsa jest zupełnie niepotrzebny. Jak Perseverance nie pobierze tej próbki, to główną część misji można spisć na straty. Bo za bardzo sypki piasek...
cyjanobakteria, 15 sierpnia 2021, 10:05
Za cenę jednej misji załogowej na Marsa można mieć kilkadziesiąt, łazików klasy Curiosity czy Perseverance z dronem. Jedno lądowanie na Księżycu po uwzględnieniu inflacji to jest kilkanaście łazików. Odwiert wykonają prędzej czy później, bo muszą znaleźć skałę o odpowiedniej twardości. Oczywiście to nie jest idealne rozwiązanie, bo w idealnym świecie najlepiej było by pobrać próbki w każdych możliwych okolicznościach, jak najniższym kosztem i przy najniższym ryzyku, ale nie żyjemy w idealnym świecie.
Kilka odwiertów wykonanych przez Curiosity.
Nabijasz się z robotów, a jaki postęp się dokonał w ciągu zaledwie 15 lat eksploracji łazikami? Jaki postęp dokonał się w eksploracji biomasą?
Dlaczego tak się stało? Na zdjęciu: Sojourner (1996), Spirit/Oppoortunity (2003), Cruriosity (2011).
Jajcenty, 15 sierpnia 2021, 13:27
Wygląda na to, że sprzęt był testowany w zupełnie innych warunkach. Na moje oko, pominięto kilka zbyt oczywistych do sprawdzania przypadków.
radar, 15 sierpnia 2021, 19:14
Dokładnie to samo miałem na myśli. To jak, zakładali, że na Marsie są same skały? Nic nie zwietrzało? Rozumiem planowanie misji i wybór miejsca na podstawie zdjęć, chcieli skałę, etc. Tylko czy tam nie jest łatwiej trafić na pył niż na skałę? Może do wiertła-rurki wystarczylo dodać podciśnienie na końcu? Miękka czy twarda podciśnienie by trzymało/zassało i siup do pojemnika?
Kto ma numer do NASA? 
cyjanobakteria, 16 sierpnia 2021, 00:21
Jeżdżą Curiosity po powierzchni od 2012 roku, więc ciężko zakładać, że nie wiedzą, co jest na powierzchni
Ale zawsze coś wyjdzie w praniu, zwłaszcza, że wylądowali w innym miejscu. Curiosity miało problem z kołami, które były mniej wytrzymałe w Marsjańskich warunkach niż zakładano i musiano ostrożniej planować misje.
Video o przygotowaniu próbówek do misji i standardzie czystości, jaki spełniają. Podobno NASA jeszcze nie wysłała w kosmos pojazdu bardziej wysterylizowanego niż Perseverance. Jednym z celów misji jest zabezpieczyć próbki zanim zostaną skażone przez astronautów hodujących ziemniaki
radar, 16 sierpnia 2021, 01:32
Filmiki fajne, ale to już lekka przesada:
w porównaniu z https://mars.nasa.gov/msl/mission/where-is-the-rover/
No, i nie zmienia to faktu, że:
cyjanobakteria, 16 sierpnia 2021, 10:39
Oczywiście, że nie mają pełnej wiedzy na temat geologi Marsa. Skały mają jednak określoną twardość w pewnym zakresie podobnie jak na Ziemi. Więc dopóki nie trafią na bloczki z diamentu nie będą zaskoczeni
Jeżeli pominięto w testach przypadki, to nie były one oczywiste. O ile mnie pamięć nie myli przeprowadzono ponad 650 testowych lądowań nad różnymi terenami w USA i na świecie. Tak przynajmniej testowano Terrain Relative Navigation (TRN). Dalszych testów zaprzestano, bo ROI nie było korzystne, to jest nie wnosiły nic nowego, tylko rosły koszty. Nie wiem ile testowych odwiertów przeprowadzono, ale wykonanie odwiertu w kawałku skały w laboratorium jest tańsze.
radar, 16 sierpnia 2021, 11:20
To nie jest tak, że ja ich jakoś krytykuję albo, że sam byłbym mądrzejszy, ale jednak na prawdę nikt nie zadał pytania "a co jeśli wywiercony rdzeń skały będzie luźny?". Nie mamy takich skal na Ziemi? Mówi się oczywiście trudno i jedzie, dosłownie i w przenośni, dalej w końcu wywiercą co chcą mam nadzieję
cyjanobakteria, 19 sierpnia 2021, 10:19
Może zadali sobie to pytanie i mieli odpowiedź? To że teraz nie udało się wyciągnąć, to nie znaczy, że z każdej miękkiej skały nie da się wyciągnąć i że nie wzięli tego pod uwagę
Jeżeli nie uda im się pobrać próbek kilka razy z rzędu, przynajmniej trzy razy, to się będę zastanawiał co sknocili 
Obchodzą się z tym łazikiem jak z jajkiem, co jest naturalne. Jeden odwiert pewnie trwa kilka godzin. W artykule jest przytoczona wypowiedź, że nigdy nie mogą być pewni sukcesu podczas odwiertu, co wydaje się logiczne, bo nigdy nie wiedzą na co natrafią.
venator, 20 sierpnia 2021, 07:42
Być może tak. Ale jaka będzie gwarancja,że za te kilkadzeisiąt misji, za kilkadzisiąt miliardów dolarów, kolejny łazik nie napotka "zbyt sypkiego piasku"?
Jakby co, nabieranie na łopate sypkiego piasku, to jest coś co ludzkość robi całkiem dobrze od tysięcy lat. Na tyle, że obecnie tzw kopacz rowów, to tzw robtnik niewykwalifikowany.
Ale i tak robi to zdecdowanie lepiej od najbardziej zawansowanych robotów marsjańskich. To tak pół żartem...
Ja się zgadzam co do automatycznej eksploracji Tytana i innych księżyców planet zewnętrznych. Załogowa eksploracja tych rejonów US zdecdowanie przerasta, na obecną chwile, ludzkie możliwości.
Ale Mars?
I co z tymi łazikami?
W misji Apollo 11, prosty eksperyment badania ściśliwości i gęstości grutnu wykonał Bazz Aldrin.
Udało się bo naparł ciałem na rure. Grunt się okazał dużo bardziej twardy niż zakładano, rura zagłębiła się jedynie na 15 cm. . Na rurę napierał człowiek i przyłożył tzw niutona.
Robot by sie zapewne zes....ł Bo nie tak byłby zaprojektowany. Bo te niuanse w programie wynikające z teoretycznych założeń.....
Pomimo całego optymizmu nie widzę takiego postępu w robotyce, który byłby w stanie zastąpić człowieka nawet w takich prostych działaniach.
Absolutnie się nie nabijam. Roboty są przyszłością.
A czemu taki postęp dokonał się biomasą?. Trochę wspomniałem o tym w sąsiednim wątku.
Wystarczy poczytać.
cyjanobakteria, 20 sierpnia 2021, 20:15
No i będziesz miał swoje wykopki biomasą na Marsie w okolicach 2050, może trochę szybciej. Zadowolony?
Będzie trzeba wystrzelić na LEO jakieś 20x SpaceX Starship, jak nie więcej, żeby móc wykonać tranzyt na Marsa połowy ze sprzętem i operatorami łopat, i żeby mieć jakiekolwiek szanse na powodzenie misji 
Neil nie tylko się oparł, ale nawet z taśmy klejącej i kawałków plastiku zrobili błotniki
Ale Curiosity waży tonę, więc też się może oprzeć. Spirit i Opportunity za to jeździły po Marsie chyba 15 lat łącznie. Porównwywanie do Insigth nie jest uczciwe, bo lądownik nie miał się oprzeć tylko wykonać odwiert na 3-5 metrów, co trwałoby wiele dni, więc astronauci na Księżycu by tego zadania nie mogli wykonać. Nie żartuj, że przeprowadzenie jednej misji z czterema sztukami biomasy w jednej rakiecie ma większe szanse powodzenia niż 50 łazików wysłanych oddzielnie.
Masz ciśnienie na te przewalanie łopatą. Pewnie to skrzywienie zawodowe, bo wypowiadasz się podejrzanie często w tematach zahaczających o archeologię
Jeżeli takie jest kryterium powodzenia misji, to można zakontraktować mini koparkę JCB z jakiegoś lekkiego stopu i ją przystosować do pracy zdalnej na Marsie 
Biomasa w przewalaniu łopatą nie sprawdza się nawet na Ziemi, bo dawno została wyparta przez maszyny.
darekp, 21 sierpnia 2021, 12:29
Mars (na moje wyczucie ma się rozmieć, nie jestem fachowcem od tego, tylko czytaczem artykułów na KW
) jest jak najbardziej do osiągnięcia dla ludzi, założenie na nim bazy naukowej (takiej powiedzmy podobnej trochę do stacji naukowych na Antarktydzie, tzn. jakieś pomieszczenia mieszkalne dla kilku osób, zawsze ktoś tam mieszka, co kilka lat wymienia się załoga, prowadzą jakieś badania) jest IMHO jak najbardziej pożądane itd. itp. Nawet gdyby rzeczywiście roboty wszystko robiły taniej, to ze względu powiedzmy na samopoczucie ludzi (tzn. poczucie, że yes, we did it, udało nam się osiągnąć kolejny sukces itd.;)) byłoby warto to zrobić. Podobnie zresztą jeśli chodzi o stację na Księżycu.
Jedyne "ale", to że przy obecnym tempie prac (i budżecie) osiągnięcie tego celu zajmie pewnie ze sto lat albo i dłużej
Jak dla mnie jest to do przyjęcia, rozumiem, że dla Ciebie nie, ale wydaje mi się, że nie ma jakiegoś prostego sposobu, żeby to przyspieszyć, tzn. (bez urazy) ale jesteś trochę takim trochę za dużym "hurra-optymistą" 
Szanse na 2050 pewnie są praktycznie zerowe. Przed wylądowaniem ludzi trzeba na Marsie przygotować jakieś "zaplecze" umożliwiające przeżycie przez nich 1-2 lat na Marsie. A skoro roboty nie radzą sobie z zagadnieniem typu wywiercenie dziury w glebie plus wyciągnięcie z niej skały, to ja już widzę, jak "sprawnie" będzie szło przygotowywanie tego "zaplecza"
P.S. Zamiast "roboty sobie nie radzą" powinno być "roboty słabo sobie radzą" (gorzej niż oczekiwano). Ale to nie zmienia sensu całości.
cyjanobakteria, 21 sierpnia 2021, 16:49
Myślę, że 2050 jest do zrobienia, ale nie będzie to łatwe. Elon Musk dąży do misji na Marsa, ale potrzeba determinacji USA i NASA. Z drugiej strony Chiny nie będą czekały, więc to tylko kwestia czasu kiedy ktoś tam wyląduje.
Musk zrobił całkiem solidne postępy w ciągu ostatnich 10 lat. Nie dość, że mają czym wynosić rakiety, to lądują pionowo, a Starship nawet bokiem raz wylądował i nie wybuchł
Oczywiście do certyfikowanego pojazdu jeszcze daleka droga, a testowe loty na 10 km to nie to samo co 3 letnia misja na Marsa. Lądowanie na Marsie w regolicie to inna bajka. Czy NASA dopuści w ogóle lądowanie bokiem z astronautami? Jest to dodatkowe ryzyko, a hamowanie aerodynamiczne na Marsie jest słabsze. Jeżeli nie, to SN będzie potrzebował więcej paliwa do wyhamowania.
Co do zapasów, to każdy z astronautów potrzebuje 1000 kg jedzenia i wody na rok, czyli dla 4 osób na 3 lata to 12 ton minimum. Inaczej podupadną na zdrowiu i nie będą mieć sił kopać rowów
To przy założeniu, że nie będą kopać na Marsie ziemniaków. Oczywiście można się bawić w odzyskiwanie wody, co już teraz ma miejsce na ISS. Do tego obowiązkowo zestaw profesjonalnych szpadli i łopat FISKARS® Pro dla każdego 
Realistycznie pewnie 10x tyle lub więcej po uwzględnieniu innych komponentów misji, elementów strukturalnych, ale nie wliczając paliwa. Eksperyment MOXIE jest teraz testowany na Marsie, ale zakładam, że dadzą radę produkować tlen. Nie wspominając o tym, że trzeba to na Marsie wyhamować. Może część ekwipunku zostanie na orbicie, a paliwo i zapasy można dosłać później. Paliwo można też produkować na powierzchni na co najmniej 2 sposoby, z których jeden wymaga dostarczenia lub znalezienia wodoru. Curiosity dostarczył na Marsa Atlas V we wcale nie najgorszej konfiguracji, ale są dostępne mocniejsze rakiety, jak Falcon Heavy czy Delta 4 Heavy, a na horyzoncie New Glenn i Starship, który jednak będzie wymagał tankowania na LEO, więc każdy tranzyt na Marsa to dwa starty - jeden z ładunkiem a drugi z paliwem i tankowanie na orbicie!
Przypomniało mi się, że widziałem niedawno to video:
darekp, 21 sierpnia 2021, 17:22
Takie "najmniejsze minimum" jakie mi przychodzi do głowy, a które jest
potrzebneniezbędne na Marsie, to źródło energii do podtrzymywania systemów, produkcji paliwa, o której piszesz itd. itp. Jedyne co mi przychodzi do głowy to mały reaktor atomowy, a nad tym chyba nikt nie pracuje. Kilka lat temu były pomysły, plany, żeby takie reaktory produkować i wykorzystywać na Ziemi, pojawiały się na ten temat artykuły na KW, teraz jest cicho. Z tego co pamiętam, zaangażował się w to nawet Bill Gates, chciał podjąć współpracę z Chińczykami, w celu produkcji takich reaktorów, potem sprawa została "zabita" przez wojnę ekonomiczną USA-Chiny (źródło: film dokumentalny o Billu na Netflixie, nie sprawdzałem, czy jest jeszcze dostępny). Więc... nawet zakładając, że jest to technologia na tyle dokładnie opanowana, że wystarczy wziąć projekt, wybudować fabrykę i produkować (a nie jestem pewien, czy tak jest), takie reaktory gotowe do użytku pojawią się pewnie na Ziemi nie wcześniej niż za kilka lat, a na Marsie bardzo optymistycznie szacując za 10 lat (btw, z tego co pamiętam, to statek, który ma przywieźć z Marsa próbki skał, które teraz próbuje się odwiercić, też ma przybyć na Marsa najwcześniej za 10 lat, chyba była kiedyś taka informacja na KW, a przecież to o wiele prostsze zagadnienie niż w przypadku "biomasy"). Zostaje mniej niż 20 lat na inne sprawy. Dodajmy do tego, że na Ziemi będzie coraz więcej "zamieszania" wskutek ocieplania się klimatu (był artykuł z przewidywaniami na ten temat), dojdzie jakiś kryzys gospodarczy w międzyczasie (coś czuję, że jeśli będzie to taki jak z 2008 roku albo i trochę gorszy). Poza tym jakieś nie przewidziane zdarzenia (11-tego września nikt nie przewidywał, epidemii koronawirusa też nie) i już czuć, że w ciągu tych 30 lat pewnie nie uda się wyrobić;)cyjanobakteria, 21 sierpnia 2021, 18:06
Skycrane i osłona termiczna Curiosity ważyły prawie 2500 kg i to jest masa potrzebna, aby bezpiecznie wylądować łazikiem o masie prawie 1000 kg na Marsie. Porównuje wszystko do lądowania Curiosty, bo to najlepsze dane jakie mam. Nowszy łazik to świeże dane, ale nie nauczyłem się jeszcze literować
Co do zasilania, może ten system orbitalnych luster czy paneli z przesyłem mikrofalami na powierzchnię, który jest dyskutowany w sąsiednim wątku, by się sprawdzi? Ewentualnie panele słoneczne ze zmniejszoną masą tak, jak napisali w artykule, do 100 g/m2 lub mniej. Każda tona, której nie trzeba dostarczyć na powierzchnię, to mniej paliwa potrzebnego na wyhamowanie i lądowanie, a to jeszcze mniej palia potrzebnego na wystrzelenie w pierwszej kolejności.
venator, 22 sierpnia 2021, 07:02
Autentycznie rozbawił mnie ten komentarz. Niech będą i roboty, ale takie:
https://techcrunch.com/2021/08/19/musk-the-tesla-bot-is-coming/
Oczywiście jako pomocnicy ludzi
. Ale jeśli obserwujemy taki rozwój technologii:
https://dzienniknaukowy.pl/nowe-technologie/dwunozny-robot-tworzy-historie-biegiem-pokonal-dystans-5-km
to możemy dać wiarę w to, że wkrótce oprócz sprawnej dwunożności, doczekamy się odpowiednio sprawnych manualnie biomechanicznych rąk.
Choćby do wykonania podstawowych badań geologicznych, jak choćby przekroju stratygraficznego. Taki przekrój, choć z pozoru wydaje się prosty do wykonania, może nastręczyć jednak sporo trudności, jeśli sprawia on kłopoty nawet studentom. A co dopiero robotom. Choć tu mogę się mylić..
Może być w niedalekiej przyszłości na odwrót 
Oczywiście takie ręczne robótki geologiczne (dosyć istotne dla archeologów) nie zastąpia najdogładniejszych metod badań wgłębnych czyli opartych o sejsmikę 3D.
Gdzie tam. Do geologii to są dedykowane narzędzia geologiczne - młotki, łopatki, kilofy. W kosmos będą odpowiednio certyfikowane. I odpowiednio drogie
https://www.nasa.gov/directorates/spacetech/kilopower
https://en.wikipedia.org/wiki/Kilopower
Krytyczne testy naziemne w ramach projektu KRUSTY zostały już zakończone. Kilopower wykorzystuje wzbogacany uran (HEU) i już się podniósł rwetest pierdolców, że na potrzeby tych niewielkich reaktorków na nowo rozkręcą produkcje uranu, któy służy również do budowy broni jądrowej. Daltego NASA zleciła badania nad podobnym reaktorem wykorzystująccym uran niskowzbogacany (LEU). Wg. obecnych planów ok. 2027 r taki reaktor ma być zainstalowany na Księżyu. Natomiast kilopower oparty o HEU ma być wyniesiony w przestrzeń kosmiczną wstępnie w 2022 r.
Szacuje się, że 40 kliowatowy zespół Kilopower zapewni energię na 12-15 lat dla bazy na Marsie dla 4-6 ludzi. Także nie jest tak, że nikt nad tym nie pracuje.
Ps. Tak bardziej poważnie, jestem pewien, że NASA i współpracujące agencje rządowe w załogowej misji marsjańskiej zadbają o aspekt badań geologicznych. Czy to robotycznych, ludzkich, czy też ludzko-robotycznych. W takim dosyć powszechnym przekonaniu progam Apollo był kowbojską wyprawą mającą za zadanie wetknąć flagę Stanów, udwodonić wyższość na Sowietami.
W cieniu stoją badania powierzchni Księżyca, zwłaszcza, że jedynym astonautą nie-pilotem był Harisson Schmit, geolog, wciśnięty po interwencji środowiska naukowców na wieść o nagłym zamknieciu porgramu Apollo. Jednak każdy astronauta-pilot przechodził żmudne ale też i ciekawe szkolenia geologiczne. Tak to wygląało:
https://www.smithsonianmag.com/travel/going-moon-apollo-11-astronauts-trained-these-five-sites-180972452/
Nie wszyscy się przykładali. Prymusem, jak niemal we wszystkim był Armstrong, który choć był najkrócej na Księżycu, wybrał bardzo ciekawe okazy.
cyjanobakteria, 22 sierpnia 2021, 09:57
Oj tam, oj tam. Każdego specjalistę można zastąpić skończoną liczbą studentów
Boston Dynamics opublikował to wideo niecały tydzień temu, o czym przypomniał mi Jarek Duda na sąsiednim wątku. Postępy jakie dokonali w ciągu ostatnich 5 lat są niesamowite.
Widziałem kila dni temu o tym film od Veritasium. Pamiętam, że astronauci spędzili sporo czasu na poligonie nuklearnym w Nevadzie w kraterze po podziemnej eksplozji, szukając tam fantów
Uderzenia meteorytów i dezintegracje w atmosferze przypominają i mają podobne skutki, co detonacje bomb atomowych, z wyjątkiem opadu promieniotwórczego oczywiście.
venator, 22 sierpnia 2021, 10:18
Właśnie. Krater Sedan po próbnej eksplozji jądrowej. Nevada, zdj. z 1962 r. astronauci programu Gemini-Apollo.
radar, 23 sierpnia 2021, 11:33
Ja bym jednak zaczął od eksploracji Księżyca i windy kosmicznej (z Księżyca, wg. artykułu na KW i https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_space_elevator). Opanować produkcję elementów, tlenu i paliwa na Księżycu (
https://en.wikipedia.org/wiki/Lunar_soil), przy pomocy windy opanować L1 (EDIT: i L2, bo daje to "darmowy" wystrzał w stronę US) i wybudować tam bazę/stocznię/gateway, i dopiero stamtąd na Marsa. Wcześniej, startując tylko z Ziemi jest to żmudne, trudne, drogie i niezdrowe ekologicznie. Tak, opanowanie Księżyca też wymagałoby mnóstwa startów, ale jednak stosunek masy potrzebnego paliwa, zapasów tlenu i jedzenia jest niewspółmiernie niższy niż na bezpośrednio na Marsa. No i krótsze misje, mniejsza ekspozycja na promieniowanie, łatwiejszy powrót, zaopatrzenie i misje ratunkowe. Same plusy
cyjanobakteria, 23 sierpnia 2021, 15:07
Cwany plan, ale opóźni to misję na Marsa o 200 lat
Na Księżycu można zorganizować mass driver czyli maglev/pendolino na sterydach, które by wystrzeliwało ładunki na orbitę, bo nie ma tam atmosfery. Wydaje mi się, że to jest znacznie prostsze rozwiązanie niż kosmiczne windy, które wymagają egzotycznych materiałów i technologii oraz ryzykownych i kosztownych projektów. Można rozpędzić konwencjonalnie ładunek do prędkości kosmicznych blisko poziomu gruntu i wprowadzić na orbitę. Na Ziemi jest to skomplikowane ze względu na atmosferę, bo pojazd uległ by zniszczeniu. Musiałby poruszać się w tunelu próżniowym oraz opuścić go na dużej wysokości.
radar, 23 sierpnia 2021, 17:02
I masz rację i nie, i myślę, że nie o 200 lat tylko maks 15
Po pierwsze mass driver jest jak najbardziej ok, a dodatkowo to nie planowano go stricte na poziomie gruntu, ale na zboczu krateru, co by było odpowiednio pod kątem do góry, ale przeciążenia są bardzo duże. Można też zrobić bardzo długi tor na poziomie gruntu, ale to już bardzo duży koszt i inne problemy.
Co do windy, to nie masz racji, że "egzotycznych materiałów", bo już teraz są odpowiednie w masowej produkcji. Jak sam stwierdziłeś, brak atmosfery, mniejsza grawitacja. Nawet jest to opisane widzę w tym linku na wiki. Na KW też było o pracy naukowej na ten temat. Tu plusem jest nie tylko łatwe wystrzeliwanie w kosmos, ale również łatwa/tania podróż z Ziemi na Księżyc (obyś zaczepił się za linę i "już"), tylko, że podróż może potrwać kilka dni/tygodni?.
Co do 200 lat, zdecydowana większość tych technologii byłaby użyteczna też w misji na Marsa, więc podróż tam byłaby na gotowo (tyle, że taniej). Z planem obecnym obawiam się, że będzie to wyglądało jak z programem Apollo, hurra, daliśmy radę, a potem 50 lat zastoju, bo za drogo. No, ale może się mylę. Sam mam nadzieję zobaczyć jak ludzie lądują na Marsie, ale obecny kierunek (narzucony przez Muska) jest moim zdaniem błędny.
cyjanobakteria, 23 sierpnia 2021, 19:06
Liczbę podałem z czapy, więc nie będę się upierał
Największe ryzyko i niewiadoma jest moim zdaniem związana z windą kosmiczną. Jeżeli projekt jest możliwy do zrealizowania, a technologia nie jest totalnie abstrakcyjna, czego nie chce mi się teraz sprawdzać, to mogę się zgodzić na 100 lat 
Nie oczekiwałbym błyskawicznych sukcesów w tego typu projektach. Popatrz w jakich bólach rodzi się JWST. Księżyc ma mniejszą grawitację, więc na pewno będzie łatwiej niż na Ziemi, ale z drugiej strony obraca się powoli.
Nigdy nie byłem zwolennikiem wind kosmicznych. Na pewno to jest dobre rozwiązanie na małe obiekty z mniejszą siłą przyciągania, które obracają się szybko jak asteroidy. Te z kolei to jednak często luźno związana kupa gruzu i mają tak słabą grawitację, że można się odepchnąć ręką i wejść na orbitę
Nie chce mi się sprawdzać krzywizny Księżyca, ale tor musi mieć odpowiednią długość uzależnioną od maksymalnych, dopuszczalnych przeciążeń, większe dla cargo, mniejsze dla biomasy, mocy systemu przyśpieszenia oraz zakresu oczekiwanych prędkości. Jak tor byłby w płaszczyźnie ekliptyki to można strzelać w większość obiektów Układu Słonecznego. Im dłuższy tor tym mniejsze przeciążenia i większe maksymalne, osiągalne prędkości, ale krzywizna zaczyna przeszkadzać no. Ogólnie ciekawy temat, bo technologię już mamy.
Ja mam mieszane podejście do misji załogowej na Marsa, bo z jednej strony chętnie bym zobaczył tam bazę albo na Księżycu. Szczególnie interesujące są lava tubes, zdjęcia poniżej. Z drugiej strony wołałbym więcej tanich misji automatycznych jak Osiris Rex, łazikami jak Perseverance czy więcej instrumentów jak Starshade. Starshade, swoją drogą będzie miał rozdzielczość umożliwiającą bezpośrednią obserwację exoplanet wielkości Ziemi. Inne ciekawe misje to eksploracja księżyców Jowisza czy Saturna. Misja na Marsa pożre koszmarne ilości pieniędzy.
Jak ktoś chce bazy, na wypadek uderzenia asteroidy, to dla przypomnienia, w zeszłym roku pozwoliliśmy się zawalić Arecibo, który to precyzyjnie pomierzył orbity większości NEO i radarowo zmapował ich powierzchnię
Poniżej projekt Starshade, to jest wyższą szkoła jazdy 