Najmłodsze polskie święto

Krwawe represje stosowane przez komunistów z jednej strony prowadziły do rozbijania organizacji niepodległościowych, z drugiej wywoływały coraz większy opór i przyczyniały się do powstawania nowych. W 1948 roku po likwidacji przez komunistów PSL Henryk Bąk utworzył Polską Szturmówkę Chłopską, która walczyła przez cztery lata. W jej skład wchodzili zarówno rolnicy z Grójecczyzny jak i studenci Uniwersytetu Warszawskiego. Aktywnie działała też młodzież, którą również dotykały represje. Historycy szacują, że do końca lat 40. powstało około 1000 różnego rodzaju młodzieżowych organizacji niepodległościowych - od samokształceniowych po zbrojne.

W ubeckich katowniach, po sfingowanych procesach życie tracili ludzie niezwykle zasłużeni w walce z hitlerowcami. Komuniści zamordowali m.in. wspomnianego już generała Nila, rotmistrza Witolda Pileckiego czy cichociemnego majora Bolesława Kontryma „Żmudzin“.

Ci, którym udało się przeżyć opuszczali więzienia najczęściej w roku 1956, jednak komuniści nie dawali im spokoju przez kolejne dziesięciolecia. Żołnierze Wyklęci byli inwigilowani do końca istnienia PRL-u i nie chronił nawet przed tym status społeczny, jak to miało miejsce w przypadku wybitnego hungarysty, profesora UJ Wacława Felczaka. Ci z Żołnierzy Wyklętych, którzy po wyjściu z więzienia ponownie angażowali się w działania opozycyjne, byli intensywnie rozpracowywani i represjonowani. Jeszcze w latach 80. „nieznani sprawcy“ pobili, liczącego sobie wówczas niemal 90 lat, Antoniego Pajdaka, wybitnego opozycjonistę, który działalność na rzecz niepodległej Polski rozpoczął jeszcze przed I wojną światową, a później kontynuował ją w Legionach, PPS-WRN, był zastępcą Delagata Rządu RP na Kraj, został skazany w procesie szesnastu i był jednym z założycieli KOR oraz ROPCiO.

Pamięć o Żołnierzach Wyklętych jest jednak coraz bardziej żywa, o czym świadczą chociażby liczne poświęcone im utwory, śpiewane przez mniej i bardziej znanych twórców, jak Tadek Firma Solo czy De Press.

 

 

1 2

Żołnierze Wyklęci komuniści UB morderstwo partyzantka walka wojna