Anafilaksja to nie tylko dzieło układ odpornościowego. Kluczową rolę odgrywa układ nerwowy

| Medycyna
Blausen.com staff (2014). „Medical gallery of Blausen Medical 2014”. WikiJournal of Medicine, DOI:10.15347/wjm/2014.010

Jednymi z kluczowych objawów wstrząsu anafilaktycznego jest nagły spadek ciśnienia krwi i temperatury ciała. Dotychczas zjawiska te przypisywano reakcji układu odpornościowego, jednak nowe badania na myszach wskazują, że niepoślednią rolę – szczególnie w obniżeniu temperatury ciała – odgrywa tutaj układ nerwowy. Odkrycie, opisane na łamach Science Immunology, może pomóc w opracowaniu nowych sposobów zapobiegania lub leczenia anafilaksji.

Autorzy badań, naukowcy z Duke University i University of Texas, jako pierwsi zwracają uwagę na kluczową rolę układu nerwowego w rozwoju wstrząsu anafilaktycznego. W czasie wstrząsu anafilaktycznego nerwy zaangażowane w regulację temperatury ciała, przede wszystkim nerwy odpowiedzialne za odczuwanie wysokich temperatur otoczenia, wysyłają do mózgu fałszywe informacje, że ciało zostało poddano działaniu wysokich temperatur. To prowadzi do gwałtownego obniżenia temperatury organizmu i ciśnienia, mówi profesor Soman Abraham. Uczony wraz z kolegami przeanalizował sekwencję wydarzeń następujących, gdy alergen aktywuje komórki tuczne. Komórki te stanowią element układu odpornościowego, a w procesie rozwoju reakcji alergicznej wydzielają duże ilości substancji, mogących prowadzić do wstrząsu anafilaktycznego.

Amerykańscy naukowcy odkryli, że jednym ze związków chemicznych wydzielanych przez komórki tuczne jest enzym, który wchodzi w interakcje z neuronami czuciowymi, szczególnie tymi zaangażowanymi za termoregulację. W wyniku tej interakcji pojawia się sygnał, który nakazuje natychmiastowe zatrzymanie produkcji ciepła przez brunatną tkankę tłuszczową. To prowadzi do hipotermii i spadku ciśnienia.

Naukowcy potwierdzili swoje spostrzeżenia badaniami na myszach. Gdy pozbawili zwierzęta wspomnianego enzymu wytwarzanego przez komórki tuczne, myszy były chronione przed hipotermią. Gdy zaś pobudzili neurony za pomocą tego enzymu, u zwierząt pojawiły się objawy wstrząsu anafilaktycznego – hipotermia i hipotensja.

Wykazując, że kluczowym graczem wstrząsu anafilaktycznego są nie tylko komórki układu odpornościowego, ale i układ nerwowy, wskazaliśmy nowe cele dla terapii i zapobiegania anafilaksji. Nie można wykluczyć, że odkrycie to ma również znaczenie dla innych zagrażających życiu wydarzeń, takich jak wstrząs septyczny. Właśnie rozpoczynamy badania w tym kierunku, mówi jedna z głównych autorek badań Chunjing “Evangeline” Bao.

anafilaksja wstrząs anafilaktyczny układ nerwowy hipotermia