W Bułgarii znaleziono balsamarium w kształcie głowy zapaśnika

| Humanistyka
Daniela Agre, American Journal of Archeology

W południowo-wschodniej Bułgarii, w pobliżu Bojanowa, odkryto szkielet starożytnego miłośnika sportu, najprawdopodobniej trackiego arystokraty, oraz mosiężne balsamarium w kształcie głowy boksera bądź zapaśnika (na twarzy widać ślady złamania nosa). Pod żuchwą zmarłego znajdowała się wybita w Hadrianopolis brązowa moneta cesarza Karakalli z grecką inskrypcją (datuje się ona na 198–217 n.e.).

Znalezisko, które opisano na łamach American Journal of Archaeology, pochodzi z czasów, gdy Tracja była prowincją rzymską.

Balsamarium, in. unguentarium lub lacrimatorium, to naczynie do przechowywania płynnych wonności/pachnideł. To z Bułgarii przedstawia mężczyznę z bródką i skrzywionym (nie w pełni wygojonym) nosem. Nosi on nakrycie głowy z kociej skóry.

Kiedyś pokryte śniedzią balsamarium było wyposażone w przykrywkę, ale się ona nie zachowała. Naczynie ma 12 cm wysokości (bez uchwytów) i maksymalnie 10,8 cm szerokości. Jego pojemność to 670 ml. Twarz mężczyzny uwiecznionego w formie naczynia jest gładko ogolona, wyjątek stanowi wspomniana bródka. Źrenice oczu są wklęsłe, co sugeruje, że kiedyś były wyłożone kamieniami albo pastą szklaną.

Cienkie i płytkie zagłębienie wokół ust służyło zapewne jako miejsce przyczepu warstewki czerwonawego metalu (miał on oddawać czerwień wargową). Drobny fragment takiego metalu zachował się nawet w prawym kąciku ust. Rzemieślnik z detalami oddał budowę zwierzęcia, z którego skóry miało być wykonane nakrycie głowy. Z przodu widać np. pysk z zaznaczonymi nozdrzami i półprzymkniętymi oczami. Przez wyraźnie widoczne cętki zespół Danieli Agre z Bułgarskiej Akademii Nauk spekuluje, że twórcy zależało, by skóra wyglądała np. na lamparcią.

Daniela Agre

Kocie nakrycie głowy może być nawiązaniem do lwa nemejskiego pokonanego przez Heraklesa. Niewykluczone, że przedstawienie sportowca w nakryciu głowy ze skóry dzikiego kota miało sugerować podobieństwo do Herkulesa i w ten sposób wskazywać na heroiczną moc i odwagę atlety.

W ceglanym grobie, zlokalizowanym w południowo-wschodnim kwadrancie kurhanu Kral Mezar, znaleziono także szkielet mężczyzny, który zmarł w wieku ok. 35-40 lat. Archeolodzy natrafili przy nim na w pełni zachowany strigil, czyli narzędzie higieniczne, którym zeskrobywano ze skóry olej, pot czy brud.

W naszej opinii grób należał do trackiego arystokraty, który raczej nie był zawodowym sportowcem, a po prostu uczynił z ćwiczeń/aktywności fizycznej część codziennego życia - mówi Agre.

balsamarium szkielet kurhan Kral Mezar Bojanowo Daniela Agre