W gniazdach bociana białego powstaje gleba. I to bardzo żyzna

| Nauki przyrodnicze
Dr hab. inż. Michał Ciach, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Naukowcy z Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (PTOP) i Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie opisali w periodyku Science of The Total Environment nową glebę ornitogeniczną (powstającą przy przeważającym współudziale ptaków), która wytwarza się w gniazdach bociana białego (Ciconia ciconia). Dzieje się to całkowicie bez udziału skały macierzystej i kontaktu z gruntem.

Zespół podkreśla, że gleba z gniazda bociana jest bardzo żyzna. Bociany wykorzystują gniazda przez wiele lat, często ponad pół wieku. Rozbudowują je rokrocznie, dlatego mogą one osiągać imponujące rozmiary i wagę (bywa, że przekracza ona 1,5 t).

Głównym materiałem budulcowym są patyki, gałęzie, darń i obornik. Nierzadko zdarzają się również śmieci. Z czasem materiał ten ulega silnemu rozkładowi, tworząc coś na kształt silnie zbitego walca wewnątrz gniazda, który jak się okazało, wykazuje cechy gleby. Można w niej wyróżnić profile o odmiennych właściwościach fizycznych i chemicznych, jej odczyn jest kwaśny, jest bogata w składniki pokarmowe (wapń, magnez, sód oraz potas), ale i metale ciężkie (głównie miedź, cynk i kadm). Zapewnia to doskonałe środowisko do życia dla wielu mikroorganizmów.

W czasie badań naukowcy wykryli 82 taksony grzybów i 22 taksony owadów; wiele z nich ma ścisłe powiązania ze środowiskiem glebowym. Aż połowa grzybów to gatunki nieznane wcześniej nauceSzacujemy, że masa całego materiału gniazdowego, w tym gleby, określona dla całej światowej populacji tego gatunku wynosi około 100 000 ton. To kolejne badania ukazujące, jak ważną rolę w środowisku odgrywają bociany białe. I nie chodzi tylko o to, że stanowią one wskaźnik wysokiej bioróżnorodności terenów otaczających ich gniazda. Okazuje się, że same gniazda to prawdziwe "hot spoty" różnorodności biologicznej.

Naukowcy zapowiadają, że będą nadal odkrywać tajemnice bocianich gniazd, niezwykle bogatych światów, złożonych z wielu wyjątkowych organizmów. Zachęcają też do korzystania z online'owego kalkulatora masy gniazda.

bocian biały gniazdo gleba ornitogeniczna