TV003 skutecznie chroni przed dengą

Testy kliniczne wykazały wysoką skuteczność szczepionki przeciwko wirusowi dengi. W ramach testów 21 ochotnikom podano szczepionkę TV003, a 20 - placebo. Pół roku później do krwiobiegu obu grup wstrzyknięto wirusa. Ci, którym podano placebo - zachorowali. Osoby zaszczepione pozostały zdrowe.

Wyniki tych badań są niezwykle zachęcające dla tych, którzy od wielu lat pracują nad szczepionkami chroniącymi przed dengą, chorobą, która występuje na znacznych obszarach globu i jest endemiczna w Puerto Rico. Dzięki tym wynikom władze brazylijskiego Instytutu Butantan podjęły decyzję o rozpoczęciu trzeciej fazy badań klinicznych TV003 - mówi Stephen Whitehead z amerykańskiego Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID).

Denga, powszechnie występująca w regionach tropikalnych i subtropikalnych, jest powodowana przez wirusa roznoszonego przez komary z rodzaju Aedes. Szacuje się, że każdego roku zarażonych zostaje 390 milionów osób, z których u większości objawy nie pojawiają się lub są łagodne. U części zarażonych pojawiają się jednak poważne objawy, nawet zagrażające życiu. Denga występuje endemicznie w wielu miejscach na świecie. Opracowania szczepionki nie ułatwia fakt, że znaczna część ludzi jest na nią częściowo odporna. W takich warunkach trudno jest zatem ocenić efektywność ewentualnej szczepionki. Ponadto brak jest dobrego modelu zwierzęcego tej choroby, przez co badania prowadzi się przede wszystkim na ludziach.

TV003 została opracowana przez doktora Whiteheada i jego zespół z Laboratorium Chorób Zakaźnych NIAID we współpracy z ekspertami z Agencji ds. Żywności i Leków (FDA). W skład szczepionki wchodzą cztery żywe osłabione wirusy odpowiadające czterem serotypom wirusów wywołujących dengę. Eksperymenty prowadzono na University of Vermont College of Medicine oraz Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health. Ochotnikom podano genetycznie zmodyfikowanego wirusa serotypu-2 wyizolowanego w 1974 roku w Tonga. O oryginalnym wirusie wiadomo, że powoduje łagodne zachorowania, a z poprzednich badań klinicznych wiemy, że u wszystkich zarażonych wywołuje on wiremię (obecność wirusa we krwi), a u większości - łagodną wysypkę. Ten wirus dobrze nadaje się do badań klinicznych, gdyż możemy wykorzystać go do wywołania zachorowania u wysokiego odsetka ochotników, a jednocześnie nie wywołamy u nich poważnych objawów - stwierdza Whitehead. Jako, że nie istnieją żadne specyficzne lekarstwa na dengę, dobrze jest mieć wirusa, który powoduje zakażenie, ale nie wywołuje poważnych objawów - wyjaśnia doktor Anna Drubin, która odpowiadała za testy kliniczne w Johns Hopkins.

Jak już wspomniano, u wszystkich 20 osób, którym podano placebo, wystąpiła wiremia, u 16 z nich pojawiła się łagodna wysypka, a u 4 doszło do czasowego spadku liczby leukocytów. Z kolei u żadnego z 21 pacjentów, którzy otrzymali TV003 nie doszło ani do wiremii, ani nie pojawiły się żadne inne objawy zarażenia.

Obecnie doktor Whitehead pracuje nad odpowiednio zmodyfikowanym serotypem-3 wirusa dengi, który miałby zostać wykorzystaen podczas kolejnych testów. Jako, że wirus dengi należy do tej samej rodziny, co wirus Zika, naukowcy próbują wykorzystać doświadczenia zdobyte przy pracach  nad TV003 do stworzenia szczepionki przeciwko Zika.

denga Zika szczepionka TV003