Sensacyjne odkrycie w Darłowie. W miejscowym muzeum jest najstarszy dzwon z Nowogrodu Wielkiego

| Humanistyka
Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie

W zbiorach Muzeum w Darłowie znajduje się dzwon. Datowany był do niedawna na XVIII-XIX wiek. Właśnie okazało się, że nie tylko jest o kilkaset lat starszy, ale że jest najstarszym zachowanym dzwonem z Nowogrodu Wielkiego – jednego z najważniejszych miast ruskich o niezwykle bogatej historii. Na tyle ważnego, że początki Nowogrodu, stolicy najstarszego państwa wschodniosłowiańskiego, uznaje się za początki historii Rusi.

Zamek Książąt Pomorskich w Darłowie

Odkrycia dotyczącego prawdziwego wieku dzwonu dokonał doktor habilitowany Adrian Jusupović, prof. Instytutu Historii im. Tomasza Manteuffla PAN. Odwiedził on Muzeum i odczytał zapisaną cyrylicą inskrypcję znajdującą się na dzwonie. Inskrypcja brzmi: "† Roku 7039 (1531 r.) odlany dzwon ten dla klasztoru Dającej Życie Trójcy, Mikołaja Cudotwórcy, Opieki Świętej Bogurodzicy i Kapłana Michała† przy pobożnym wielkim księciu całej Rusi Wasylu Iwanowiczu, przy arcybiskupie Nowogrodu Wielkiego i Pskowa władyce Makarym i przy Ihumenie Hiobie".

Co interesujące, nie wiadomo, jak niezwykły zabytek trafił do Darłowa. Księgi inwentarzowe ówczesnego Helmatmuseum zaginęły pod koniec II wojny światowej.

W czasach, gdy odlano dzwon, Nowogród Wielki był już zależny od Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Zanim jednak to się stało miasto, jako jedyne ruskie księstwo, oparło się inwazji Tatarów w XIII wieku, chociaż musiało im płacić trybut. Pod wodzą Aleksandra Newskiego odniosło wspaniałe zwycięstwa nad Szwedami (bitwa nad Newą, 1240) i Krzyżakami (bitwa na jeziorze Pejpus, 1242). Na przełomie XIV i XV wieku Republika Nowogrodzka była lennem Polski, a jej wojska brały udział w bitwie pod Grunwaldem.

W XIV i XV wieku miasto toczyło długotrwałą rywalizację z Moskwą o dominację nad Rusią, często szukając przy tym pomocy Litwy. W 1471 roku Iwan III Srogi pokonał Nowogród odbierając mu większość terytoriów, a w 1478 podbił miasto i włączył je do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Nowogród cieszył się jednak specjalnymi przywilejami, które stopniowo były ograniczane. W końcu, za czasów Iwana IV Groźnego, całkowicie zniesiono przywileje. W tej sytuacji rada miasta zaczęła tajne negocjacje w Litwą. Iwan wysłał ekspedycję karną, która w między styczniem a lutym 1570 roku wymordowała kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców, niszczyła i rabowała. Po tym wydarzeniu Nowogród przestał być trzecim największym miastem Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, nigdy nie odzyskał dawnej świetności i odebrano mu przydomek „Wielki”. Do dawnej nazwy wrócono dopiero w 1998 roku.

dzwon w Darłowie muzeum w Darłowie Nowogród Wielki najstarszy dzwon