Świeci i naśladuje toksycznego kolegę

W zwykłym świetle dziennym południowoamerykański karaczan Lucihormetica luckae wygląda całkiem przeciętnie. W świetle fluorescencyjnym wszystko się jednak zmienia - na przedpleczu pojawiają się 3 rozjarzone punkty (dwa duże i jeden mały).

Pracami naukowców kierował Peter Vršanský ze Słowackiej Akademii Nauk. W artykule, który ukazał się w Naturwissenschaften (DOI 10.1007/s00114-012-0956-7), panowie podkreślają, że bioluminescencja jest powszechnym mechanizmem komunikacyjnym i obronnym u organizmów morskich, natomiast przypadki wśród fauny lądowej zdecydowanie należą do rzadkości. Światło wytwarzają np. tylko 3 grupy owadów, w tym odkryte stosunkowo niedawno karaczany z rodzaju Lucihormetica.

Gdy zespół przyjrzał się charakterystykom L. luckae i jego kuzynów, okazało się, że długość emitowanych fal świetlnych odpowiada parametrom osiąganym przez zamieszkującego te same okolice toksycznego sprężyka. Biolodzy zdobyli więc dowody na istnienie mimikry z wykorzystaniem światła (ponieważ zwierzęta bezbronne upodobniają się tu do zwierzęcia zdolnego do obrony, chodzi o mimikrę batesowską).

Jak wyjaśnił nam Vršanský, w publikacji z 1999 r. sugerowano, że karaczany zawdzięczają luminescencję bakteriom, jednak teraz okazało się, że sygnał uzyskany dzięki dwufotonowemu mikroskopowi fluorescencyjnemu jest niemal identyczny jak w przypadku sprężyków i dość podobny do świetlików. W takiej sytuacji mało prawdopodobne, by jego źródłem były bakterie. By raz na zawsze rozstrzygnąć wątpliwości, trzeba by jednak wyizolować i oczyścić cały system luminescencyjny tej grupy, a to wymaga, oczywiście, wielu lat badań.

karaczan Lucihormetica luckae fotoluminescencja mimikra sprężyk Peter Vršanský