Żyły współcześnie z ludźmi, a tak mało o nich wiemy...

| Nauki przyrodnicze
John Maisano for the University of Texas at Austin Jackson School of Geosciences

Analiza odlewów wnętrza czaszki 2 gatunków mamutaków (Aepyornis maximus i A. hildebrandti) pokazała, że część mózgu odpowiadająca za wzrok była niewielka. To wskazuje, że prowadziły one nocny tryb życia i mogły być ślepe.

Nocny tryb życia łączy je z najbliższymi żyjącymi krewnymi, kiwi z Nowej Zelandii, i pozwala naukowcom wnioskować o zachowaniu i habitacie mamutaków - podkreśla Christopher Torres, doktorant z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin.

Badanie pokroju mózgu to użyteczny sposób na połączenie ekologii [...] i anatomii. Odkrycia takie jak to dają nam niesamowity wgląd w życie tych dziwnych i słabo poznanych ptaków.

Mamutaki, endemity z Madagaskaru, były olbrzymimi nielotami. Żyły współcześnie z ludźmi. Nie wiadomo, kiedy dokładnie wyginęły, ale miało to miejsce między X a XVI w. Doprowadziła to tego mieszanina czynników, w tym utrata habitatu.

Dotąd naukowcy zakładali, że mamutaki przypominały inne duże nieloty - strusie i emu, które są aktywne za dnia i mają dobry wzrok. Torres i prof. Julia Clarke udowodnili jednak, że to nieprawda.

Na podstawie skanów czaszki z tomografii komputerowej Amerykanie uzyskali cyfrowe endokasty (odlew wnętrza czaszki w pewnym stopniu odzwierciedla rozmiary poszczególnych okolic mózgowych). Ten sam zabieg zastosowano u mamutaków i u bliskich krewnych (zarówno żyjących, jak i wymarłych).

Płat wzrokowy A. maximus i A. hildebrandti był bardzo mały. Najbardziej przypominał ten występujący u kiwi, co jak podkreśla Torres, było kompletnym szokiem, bo kiwi widzi słabo i prowadzi nocny tryb życia. Nikt nie podejrzewał, że mamutaki były stworzeniami nocnymi. Kilka dostępnych badań nt. zachowania otwarcie zakładało, że mamutaki prowadziły dzienny tryb życia.

Endokasty opuszki węchowej rzuciły nieco światła na habitaty mamutaków. Większy z nich - A. maximus - miał większą opuszkę i żył najprawdopodobniej w lesie, zaś mniejszy - A. hildebrandti - miał mniejszą opuszkę i występował na łąkach. Wydaje się, że wzrok A. hildebrandti był nieco lepszy, co sugeruje, że pozostawał aktywny raczej o zmierzchu, a nie ciemną nocą.

mamutaki Aepyornis maximus Aepyornis hildebrandti endokast odlew wnętrza czaszki płat wzrokowy opuszka węchowa Christopher Torres Julia Clarke