Masakra z wczesnego holocenu

Natura kontaktów między prehistorycznymi grupami zbieracko-myśliwskimi budzi wśród specjalistów spory. Część argumentów przemawia za, a część przeciwko wojnom toczonym przed rozwojem osiadłych społeczeństw. Ostatnio jednak archeolodzy znaleźli dowody na agresję między takimi grupami z Nataruk, na zachód od jeziora Turkana.

W 2012 r. odkryto co najmniej 27 całkowicie bądź częściowo odsłoniętych szkieletów sprzed ok. 10 tys. lat. Ślady gwałtownej śmierci znaleziono na 10 z 12 odsłoniętych szczątków.

Ponieważ na szkieletach nie było kolagenu, naukowcy badali próbki osadów znad szkieletów, a także z muszli znalezionych w pobliżu lub tuż obok ludzkich szczątków. Dodatkowo zespół przeprowadził optycznie stymulowaną luminescencję (OSL) osadów jeziornych, w których znaleziono jeden ze szkieletów. Tak jak się spodziewano, osady znad szkieletów były młodsze od muszli z laguny (7.270-8.160 cal BP; cal BP to liczba lat przed 1950 r., uzyskana metodą radiowęglową skalibrowaną innymi metodami w celu wyeliminowania wpływu zmiennej w czasie zawartości atmosferycznego ¹⁴C). Wiek z OSL (9.680±805) przypomina wiek muszli.

Autorzy publikacji z Nature sądzą, że ludzie ze stanowiska Nataruk zostali zostawieni na pewną śmierć i nikt ich nie pogrzebał. Nie natrafiono bowiem na ślady dołu czy ustandaryzowany układ głowy, twarzy albo całego ciała.

Z 27 odnotowanych osób większość (21) stanowili dorośli; archeolodzy wspominają o 8 kobietach, 8 mężczyznach i 5 osobach nieznanej płci. Częściowe szkielety sześciorga dzieci znaleziono pomieszane z lub zlokalizowane obok szczątków czterech kobiet i dwóch fragmentarycznych szczątków osób nieznanej płci. W jamie brzucha jednej z kobiet odkryto pozostałości 6-9-miesięcznego płodu. Wszystkie dzieci poza jednym (małym jak na swój wiek 12-15-latkiem; wiek określono na podstawie uzębienia) miały mniej niż 6 lat.

U 10 szkieletów na 12 odkryto ślady urazów prowadzących do śmierci na miejscu albo zgonu w krótkiej perspektywie czasowej. Pięć lub sześć to przypadki ran głowy/szyi zadanych ostrym narzędziem, najprawdopodobniej strzałą. Naukowcy wspominają też o 5 urazach spowodowanych tępym narzędziem, 2 obustronnych wgłobieniach w obrębie stawów kolanowych, 2 przypadkach licznych złamań prawej ręki i 1 przypadku połamanych żeber.

Choć nie wiadomo, co dokładnie się stało, wg prof. Roberta Foleya z Uniwersytetu w Cambridge, fakt, że tyle osób zmarło w tym samym czasie, sugeruje, że w grę wchodził jakiś konflikt. Wydaje się, że ludzie ci zostali zaatakowani przez rywalizującą z nimi grupę myśliwych-zbieraczy; byli oni uzbrojeni w drewniane pałki, strzały lub włócznie z grotami z zaostrzonego obsydianu.

Masakra mogła być podyktowana chęcią przejęcia zasobów [...] - uważa szefowa zespołu dr Marta Mirazón Lahr z Uniwersytetu w Cambridge.

nataruk jezioro Turkana Kenia masakra myśliwi-zbieracze Marta Mirazón Lahr